Luister naar De Lachzaaiers

In februari postte ik hier↗︎ een stukje dat drie keer de Kapel(le)straat in Bredene toont. Ik vroeg toen om raad: van welk jaar dateren elk van die foto’s. Ik stel die vraag nu weer, omdat ik verneem dat De Lachzaaiers daar voor het eerst in hotel Cosmopolite optraden. Wat ik me afvraag: zag dat hotel er in 1952 nog uit als het origineel (links) of was het toen al verbouwd tot wat we rechts, in de verte, zien? Anders gesteld: in welk jaar ging de oorspronkelijke Cosmopolite tegen de vlakte?

Op 3 augustus post ik hier↗︎ een stukje over De Lachzaaiers, een cabaretgroep uit Bredene. De groep wordt opgericht in 1952 en het eerste optreden gaat door in hotel Cosmopolite. De groep bestaat niet meer, maar de cabaretiers van Bredene zijn nog te horen op de LP Hier spreekt men Oostends (1973) als Ollie Dollie en De Lachzaaiers met Oostendse moppen. U hoort er in onderstaand YouTubefilmpje een fragmentje van, bedoeld als citaat, een poging ook om de herinnering aan deze populaire groep weer op te roepen. Jan Poppe bezorgde me de geluidsopname, gekopieerd van een… cassettebandje — cassettebandje!, those were the days. De foto’s komen uit het Gulden Boek van de gemeente Bredene. Klik hieronder YouTube aan en luister naar een van hun Oostendse moppen. (Flor Vandekerckhove↗︎)

De Lachzaaiers op YouTube

www.youtube.com/watch?v=FgH5LHev_5s

[13]

Sartre en de bananen

 

‘Bananen’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 96, nog 104 te gaan. Het werd geïnspireerd door twee quotes van de filosoof Jean Paul Sartre. De gifs die ik in het YouTubefilmpje gebruik zijn van de categorie Fair Use, ’t zijn gifs die algemeen beschikbaar zijn op internet (Wikimedia Commons, Pinterest, Wikiart etc) en ik uitsluitend voor niet-commerciële doeleinden gebruik. Ook in driezinnenverhaal 'Bananen' begeleid ik mezelf op de strumstick, daarin geassisteerd door de bende van Garageband. (Flor Vandekerckhove↗︎)

104 — Bananen — Sartre zei dat drie uur altijd te laat of te vroeg is om wat dan ook te doen. Gelukkig zei hij ook dat jazzmuziek als bananen is; we verbruiken ze ter plaatse. (Flor Vandekerckhove)

Bananen op YouTube

www.youtube.com/watch?v=L67ZarqIdR8

[119]

Charles Bukowski, het doe-het-zelfgedicht

 

Links: Charles Bukowski in the Longpre Street Restroom. Silver gelatin print on archival fiber based paper, 50,8 x 40,6 cm. 7/12. Je kunt je het werk (met een certificaat van authenticiteit) toe-eigenen voor 800 US$. Om bijvoorbeeld in je wc te hangen. Meer info hier↗︎. Rechts: De eerste foto van Bukowski met Linda Lee Beighle die zijn echtgenote zal worden. Hoe ze hem in 1976 leert kennen verneem je hier↗︎.

’t Is niet dat ik mezelf tot op zijn niveau wil hijsen, maar we hebben wel wat gemeen. We laten niet toe dat anderen ons hun poëtische normen opleggen. Komt het daardoor dat ik zoveel van Bukowski vertaal? Het lachende hart↗︎; Werp de teerling↗︎; Dus je wilt een schrijver zijn↗︎; De griep hebben en niets anders om handen↗︎ en Mijn makkers↗︎. Daar voeg ik nu Geen leiders alsjeblieft (°) aan toe, vertaling die ik aan mijn kleinkinderen opdraag.
Flor Vandekerckhove↗︎

(°) Uit Charles Bukowski, The Pleasures of the Damned: Poems, 1951-1993. Ed. by John Martin. HarperCollins Publishers New York. 576 ps.

Het concept is een lus (Filosofie voor heel het gezin)

 

‘Lus’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 95, nog 105 te gaan. ‘Lus’ is het eerste van een reeks waarin ik me door filosofie (of door filosofen) laat inspireren. In dit geval door een notitie in de Philosophical Notebooks↗︎ van Leon Trotski. Bij de declamatie begeleid ik mezelf op de strumstick, die ik in dit geval met een megafoon versterk, ik word daarbij in toom gehouden door de drummer van Garageband. Tussendoor hoort u de stem van de bewuste Trotski, de door Stalin verbannen revolutionair, bij zijn aankomst in Mexico, waar hij trouwens in opdracht van Stalin vermoord zal worden. (Flor Vandekerckhove↗︎)

Lus — Stel je een lus voor waarvan het ene uiteinde naar het verleden reikt en het andere naar de toekomst. Als je aan ’t uiteinde van zo’n lus trekt, kun je hem naar het verleden knopen of naar de toekomst ontrafelen. Maar nu eerst knolraap en lof, schorseneren en prei. (Flor Vandekerckhove)

Lus op Youtube

www.youtube.com/watch?v=TVn4xZ4gaLw

[123]

Ollie Dollie en De Lachzaaiers

Links: Ollie Dollie in 1972, tijdens de ontvangst op het gemeentehuis van Bredene. Rechts: cabaretgroep De Lachzaaiers. Ollie Dollie zit op de groepsfoto achter het drumstel. Rechts: Luc Davis, leider van de groep.

Omdat ze — tot mijn verbazing — familie van me blijkt te zijn, verdiepte ik me hier↗︎ in ’t leven van Hélène Maréchal, een Gentse cabaretière. Aan ’t slot vroeg ik me af of er in de geschiedenis van mijn thuisgemeente Bredene soortgelijke figuren voorkomen. En dit is wat daarop volgde.

Luc Blomme↗︎ antwoordt meteen bevestigend: Ollie Dollie, een onvergetelijke komiek. Waarna ik een oproep lanceer: wie weet meer over Ollie Dollie? Ivan Schamp die alhier, ten behoeve van de residenten van ’t woonzorgcentrum, zangstonden↗︎ organiseert, vraagt het aan zijn publiek: geen reactie. Daniël Eyland↗︎ bezorgt me een tip: Willy Vanhooren weet meer. Dat kan kloppen, zegt Norbert Olders↗︎: Ollie Dollie was de buurman van de Vanhoorens in de Noordzeestraat. Dus vraag ik het aan onze ere-burgemeester↗︎ die trouwens nog altijd in die Noordzeestraat woont. Hij antwoordt: ‘Ollie Dollie woonde inderdaad naast ons en was de komiek van de groep De Lachzaaiers. De gulden boeken van de gemeente kunnen ons meer vertellen.’
Dat hebben die gulden boeken inmiddels ook gedaan. Vanhooren bezorgt me kopie van een handgeschreven speech van toenmalig burgemeester Albert Claeys↗︎. Hij spreekt die uit op 21 mei 1977. Aanleiding is de ontvangst van de cabaretgroep De Lachzaaiers in het (inmiddels oud-)gemeentehuis: 

‘Sedert 1952, toen zij voor het eerst optraden in het hotel Cosmopolite te Bredene, hebben zij een lange en vruchtbare kulturele weg afgelegd. (…) Alle lagen van de bevolking hebben deze “kleinkunstartiesten” aan het werk gezien en dit in eigen streek, in het Vlaamse land en zelfs in de uithoeken van Europa. (…)’ 

De feestredenaar somt namen op: 

Lena Goubi, Roger Delfo, Antje Lof, Dora Fauth, Dagmar Bontes, Will Jaocson, Bob Poiz, Luc Toots, Gil Pall, Flor Vanderbeke, Rolande Debatte, Eric Van Loo, Norma Handy, de overleden Ron Davis↗︎, leider Luc Davis (Oscar David), Bert Gevaert, Betty Torens (Gilberte Vanthorre), Patricia Dee (Patricia Devos), Eddy Boete, Roger Paelinck, Bobby Monty (Marty?), Jacques Deroo, Terry Pilaeis, Walter Decaluwe en ja, ook Ollie Dollie (Georges Eerebout). [Ik neem al deze namen over van de handgeschreven tekst, sommige zijn moeilijk te lezen, misschien noteer ik ze verkeerd, correcties zijn welkom.]

Enig speurwerk leert me dat je Ollie Dollie vandaag nog aan ’t werk kunt horen. Dan moet je wel de langspeelplaat Hier spreekt men Oostends↗︎ (1973) in huis hebben. De vierde track op de A-kant titelt: Ollie Dollie en De Lachzaaiers: Oostendse moppen. Op die plaat komen trouwens nog Lachzaaiers voor: Bert Gevaert met ‘’t Stoat in De Zeewacht’ en ‘‘k Zou willen weten wat je peinst’ en ook Luc Davis met ‘Gust stoat op trouwn.’ 
Hier past bijgevolg weer een oproep: Wie bezorgt me een digitale versie (MP3) van Ollie Dollies Oostendse moppen? Stuur die desgevallend naar liefkemores@telenet.be. We gaan Ollie Dollie en de zijnen uit de vergeethoek halen.

Flor Vandekerckhove↗︎

21 mei 1977. De Lachzaaiers bestaan 25 jaar. Ontvangst op het gemeentehuis van Bredene.

Susan Sontags heengaan fotograferen

Susan Sontag wordt van het ene ziekenhuis naar het andere gevlogen (foto Annie Leibovitz↗︎)

Haar ken ik van d'r essays in Under the Sign of Saturn en van haar bekende Against Interpretation. Waardoor ze in deze blog hier↗︎ en daar↗︎ sporen heeft nagelaten. En nu wil ik per se weten hoe ze sterft. 

Susan Sontag↗︎ had al twee keer een kanker overleefd en nu, op haar 71ste, wordt ze weer ziek: leukemie. Omdat ze tegen beter weten in denkt ook die te overleven is ze tot alles bereid, ook tot een beenmergtransplantatie die, gezien haar leeftijd, veel te veel van haar zal vragen. Haar zoon David 

‘was verbaast over het rotsvaste vertrouwen van zijn moeder in de geneeskunde en haar vermogen om het lot te trotseren. Op de ergste momenten dacht hij bij zichzelf: ze beseft niet wat er met haar aan de hand is, ze denkt echt dat ze het gaat redden.’

Het citaat komt uit Het uur van het violet. (°) Daarin staat ook een passage die me naar foto’s van Anne Leibovitz leidt. Zij heeft Susan Sontag in haar laatste dagen gefotografeerd, en ook vlak na haar dood. Over de foto die ik hierboven afdruk lees ik in dat boek:

‘De dag waarop Susan terugvliegt, is de hemel betrokken en het miezert. Het haar van een van de medische begeleiders wappert in de wind als ze in de richting van het vliegtuig lopen; het asfalt is glad door de regen. Sontag ligt op de brancard onder witte, fladderende lakens. Haar haar is sneeuwwit, haar gezicht onherkenbaar opgezwollen. Haar uitgestrekte lichaam biedt een majestueuze aanblik, alsof er een koningin wordt gevoerd. Zo ziet Annies foto van de terugtocht uit Seatle eruit.’

De foto’s doen nogal wat stof opwaaien. Een interessant essay over die kwestie en bij uitbreiding over het al dan niet gepast zijn van zo’n fotografisch project heet Mortality in Photography: Examining the Death of Susan Sontag↗︎. Ik vertaal een stukje:

Dientengevolge hebben velen kritiek geuit op de ethiek van Leibovitz om in het openbaar iets te publiceren wat gewoonlijk meer privacy zou krijgen, een privacy waar Sontag zelf geen inspraak in kan hebben. Met name Sontags zoon David Reiff bestempelde de foto als "carnavalafbeeldingen van de dood van beroemdheden". Dit maakte deel uit van een grotere polemiek die haar foto's van Sontag als onethisch veroordeelde.

De vlucht waarvan de foto ons de voorbereiding toont, gaat niet naar huis, waar Sontag vredig hoopt te sterven. Neen, ze laat zich naar weer een ander ziekenhuis vliegen, waar een dokter nog behandelingen voor haar in petto heeft. Niets baat. Susan Sontag sterft op 28 december 2004. Ze haalt de 72 niet.

Flor Vandekerckhove↗︎

(°) Katie Roiphe. Het uur van het violet, Grote schrijvers in hun laatste dagen. Vertaald door Anne Jongeling. 300 p. Overamstel Uitgevers. 2017.

Doodgaan op Youtube

www.youtube.com/watch?v=fJ7yqv0Pkmo

'Doodgaan' maakt onderdeel uit van m'n project waarin ik naga op welke manier schrijvers omgaan met de dood, hun eigen dood. Het is een driezinnenverhaal. Tijdens de declamatie begeleid ik mezelf op de strumstick. De bas en de drum haal ik uit Garageband. Foto's zijn van Annie Leibovitz.

Willens nillens doodgaan

‘Doodgaan’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben, nauwelijks drie zinnen lang: opening, midden, slot, telkens één zin. Dit is nummer 94, nog 106 te gaan. Ook in driezinnenverhaal 'Doodgaan' begeleid ik mezelf op de strumstick, daarin geassisteerd door de bende van Garageband. (Flor Vandekerckhove↗︎)

106 — Doodgaan — Susan Sontag wilde niet doodgaan. Annie Leibovitz maakte er foto’s van. Susan Sonntag was doodgegaan. (Flor Vandekerckhove)

Doodgaan op YouTube

www.youtube.com/watch?v=fJ7yqv0Pkmo

[105]

Huiselijkheid van de bohème

Links: resident van het Chelsea Hotel in New York. Scène uit ‘Dreaming Walls: Inside the Chelsea Hotel’. Meer over die docu staat hier↗︎. Rechts: cultacteur, schrijver en performer Taylor Mead↗︎ in zijn woning in New York. (Foto © Robin Holland.)

Omdat ik in een heel jaar niet één keer gepoetst had, riep ik huishoudelijke hulp in. Die kwam tot mij in de persoon van Madame Proper die ik met dienstencheques vergoedde. Ze werd een vaste waarde. Nu houdt Madame Proper ermee op en ben ik tot stof en as aan ’t weerkeren.
Ik twijfel. Zo’n Madame Proper heeft ook nadelen. Ze bevindt zich in je huis, vraagt aandacht, verplicht je tot enig ondernemen, verkondigt ongevraagd meningen, verlegt dingen die onvindbaar worden, ze kost geld en maakt lawaai met kuisdingen. Ik twijfel. Misschien meet ik mezelf wel de huisstijl van de bohème aan. Dat kan; buiten mij ziet niemand ‘t stof hier liggen, ik ontvang geen volk aan huis, niemand anders hoeft mijn stof in te ademen. Ja, zo’n leven zonder Madame Proper heeft wel iets: de huiselijke stilte wordt nauwelijks doorbroken door het in stof gesmoorde tikken van de klok.
Flor Vandekerckhove↗︎

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

Spionnen in de wereld van kunst & cultuur!

Registreren is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben. Dit is nummer 93, nog 107 te gaan. Onderwerp van Registreren is de spanning tussen surrealisme enerzijds en het surrealisme light anderzijds dat ikzelf nastreef. Bij het declameren begeleid ik mezelf op de strumstick (waarop ik deze keer een megafoon plaats), ik word daarbij in toom gehouden door Daylight Sub Bass en de drums van Tyrell, mijn trouwe muzikanten van GarageBand. De gif is van Bill Domonkos↗︎. (Flor Vandekerckhove↗︎)

107 — Registreren — ’s Morgens zag ik twee mannen naar mijn huis staan kijken. ’s Middags stonden ze er nog. ’s Avonds besefte ik dat ’t twee surrealisten waren die in opdracht van André Breton al mijn bewegingen registreerden. (Flor Vandekerckhove)

Registreren op YouTube

www.youtube.cm/watch?v=9QYl2_uBWh0

[101]

Lees mijn hardnekkige verdediging van de poëtische oneliner, lees!

‘op de bleekweide blekt het blankgebleekte laken blanker dan ooit’ is een poëtische oneliner. De toegevoegde afbeelding, ‘De bleekweide van Alsberge en Van Oost’ van kunstenaar Jules Gondry, behoort tot het publiek domein↗︎. Het schilderij bevindt zich in de collectie Industriemuseum - www.artinflanders.be. Fotograaf is Cedric Verhelst.  

Veel van mijn lezers zijn er niet voor te vinden, maar ik wel: een gedicht dat uit een enkele regel bestaat, een poëtische oneliner. In de wikipedia heet dat een monostich↗︎. Elders vind ik ook nog de term monoku↗︎. Of die termen in ’t Nederlands gebruikt worden, denk ik niet, ze staan niet in 't groene boekje. Oneliner staat daar wel in, hoewel dat evenmin erg Nederlands klinkt. Hoe dan ook, in ’t oude Griekenland doet men al aan zo’n gedichten en de surrealisten kennen er ook wat van, Guillaume Apollinaire↗︎ bijvoorbeeld. Beatdichter Allen Ginsberg↗︎ creëert in de jaren tachtig zijn eigen variante. Hij noemt zijn oneliners American Sentences. Zo’n poëzielijn van Ginsberg telt zeventien lettergrepen, evenveel als de haiku. Hij verdeelt die zeventien niet in de drie obligate 5-7-5-haikulijnen, maar legt het gedicht in één horizontale lijn neer. Voorbeelden te over vind je ​​op Paul E. Nelsons website↗︎.

Ook ik begin nu met het genre te experimenteren. Met Ginsbergs Sentences hebben de mijne het aantal lettergrepen gemeen: 17. (°) In tegenstelling tot wat de Ginsberg en de zijnen doen, vangen mijn 'Vlaamse' oneliners (°°) niet aan met een kapitaal, ik weer leestekens en ik geef ze ook geen titel, ze dagen als ’t ware uit het niets op en verdwijnen daar ook weer in, waarmee ik de afwezigheid van een plot accentueer. Ik plaats ze in deze blog (en op YouTube) op de voorgrond van een passend beeldend werk, tekening, schilderij of foto. Die achtergronden haal ik uit wat publiek domein heet, de haast onmetelijke voorraad die algemeen beschikbaar is op internet (Wikimedia Commons, Pinterest, Wikiart etc) en die ik vrijelijk voor niet-commerciële doeleinden mag aanwenden, ’t zijn beelden waaraan geen copyright (meer) kleeft, net zoals dat het geval is met mijn eigen publicaties, Creative Commons↗︎. 

Ik probeer vormelijke uniformiteit in mijn collectie oneliners te krijgen. Eerder heb ik m’n lezers gevraagd uit twee modellen↗︎ te kiezen, en alle respondenten verkozen de tekening die niet als het reliëf van een postkaartje gepresenteerd wordt. Ik neem hun keuze over.
Alhoewel ik toen uitdrukkelijk gevraagd had om de inhoud van die voorbeelden niet mee in rekening te brengen, deden enkelen dat toch: ze vonden er duidelijk niets aan. Een zei uitdrukkelijk: ‘Geeuw!’ Als dat aan hen ligt, kan ik daar uiteraard weinig aan doen. Ligt het aan mij, dan moet ik beter mijn best doen. Daarom heb ik die eerste twee probeersels↗︎ nu aangescherpt tot een derde en ik heb er ook een specifieker beeld bij gezocht, waarmee ik hen hoop te overtuigen. Wat maakt dat ik nu al drie poëtische oneliners rond hetzelfde thema heb. Ja, ‘t schuift lekker. En 't pakt ook goed op YouTube. Vind ik hé, vind ik.
Flor Vandekerckhove↗︎

(°) Op die 17 lettergrepen kom ik later, in een apart stukje, terug.
(°°) De vormgeving van de  monoku↗︎. gelijkt meer op mijn oneliner dan de American Sentence; de monoku is naar verluidt ook ouder dan Ginsbergs Sentences, en minder strikt in aantal lettergrepen: ‘Monoku features a single line consisting of seventeen syllables or even fewer.’ In ’t Nederlands en in ’t Fries is Henk Veenstra↗︎ er al een kwarteeuw lang mee bezig.

www.youtube.com/watch?v=e8Iv2LRl-6s