De dood van Francis Bacon (°), een boekje

Links: Bacon in zijn studio (Foto van Graham Wood/ANL/REX/Shutterstock.) Rechts: het boek(je) van Max Porter.

79 bladzijden, dat mag je boekje noemen, maar wélk boekje is 't? Het lijkt op een novelle waarin de auteur in zeven varianten de vermeend laatste momenten van de Britse schilder Francis Bacon↗︎ beschrijft. ’t Is fictie. De hoofdstukjes worden telkens ingeleid door de verwijzing naar een schilderij, zonder dat we het betreffende doek te zien krijgen, er staat bijvoorbeeld: Olieverf op doek, 152 x 117 cm. Of die vage verwijzing naar een concreet doek van Bacon verwijst blijft in ’t ongewisse. 
Wat moet ik daar nu mee? Wel, ik werk aan een reeks waarin ik nadenk over datgene wat ons allen hoogstpersoonlijk te wachten staat: het overlijden. Inmiddels zijn er in De Laatste al zo'n posts verschenen, ze staan als memento mori verenigd in de alfabetische onderwerpen ter rechterkant van de blog. ’t Is in dat kader dat ik het boekje uit de bib meeneem. En 't wordt een tegenvallende leeservaring. Waarom neemt men de moeite om zoiets te vertalen? Ik heb geen idee, maar misschien komt dat wel doordat ik een minor writer ben, een die geen deel uitmaakt van het wereldje. Ik zoek een antwoord bij de letterkundigen. Christophe Vekeman↗︎ zegt: 

‘’t Is onmogelijk dit dunne boekje niet langzaam te degusteren. Wat ook weer niet betekent dat we hier te maken hebben met een geschrift dat de vergelijking oproept met een exquis snoepje waarop het zeer genoeglijk sabbelen is.’ 

Mij lijkt dat een verbloemende manier te zijn om te zeggen dat het geen goed boek is. Kathy Matthijs↗︎ is al duidelijker, waneer ze schrijft: 

‘met gemend succes’ en ‘Af en toe slaagt hij erin de lezer te vervoeren, meestal niet.’

Katthy Matthijs blijft vriendelijk. En dat doet ook Joost de Vries in De Groene Amsterdammer↗︎:

Eerder dit jaar kwam de Engelse auteur Max Porter met een boek(je: 80 blz.) hierover: De dood van Francis Bacon. Net als zijn succesvolle vorige boeken Grief Is the Thing With Feathers (2015) en Lanny (2019) is De dood van Francis Bacon het best te omschrijven is als prozagedicht, al is De dood een stuk ijler, minder verhalend. Bacon ligt op zijn sterfbed, gezichten trekken langs zijn geestesoog. Nog een keer wil hij zich verhouden tot de groten: Bacon of Caravaggio? Bacon of Mussolini? Bacon de schilder of Edward de martelaar? Wie was er beter, wie was er eenzamer, wie was er zieliger? Het beeld dat Porter in het (toch vooral warrige) boek schetst is dat van een man met spijt, iemand die zijn leven erdoorheen gejaagd heeft. 

Prozagedicht? Ik probeer uit te vissen wat die anders meermaals bejubelde auteur bezield heeft. Dit is wat hij daarover in The Guardian zegt↗︎:

Veel betere schrijvers dan ik hebben geschreven over de mysteries van kunst en ernaar kijken. (…) Mijn boek beweert niet daar iets aan toe te voegen, (…). Kan proza ​​meer schilderkunstig dan literair zijn, tegen welke prijs en hoe? (…) Dit zijn de vragen waarmee ik worstelde, en het sterfbed leek de perfecte scène. (…)

Dat valt tegen. En in het kader van mijn onderzoekje naar de manieren waarop kunstenaars met het einde omgaan, heb ik aan Porters boekje ook niets. Ik wacht geduldig op ’t moment dat de steengoede biografie van Francis Bacon↗︎ weer eens in de bib beschikbaar komt.
Flor Vandekerckhove↗︎

Max Porter. De dood van Francis Bacon. Hardcover 9789403137414 Druk: 1 juni 2021, 80 pagina’s. Uitg. De Bezige Bij, A’dam. Vertaald door Saskia van der Lingen.

Sinds kort is er op Facebook een pagina Flor in spoken word. Hij dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen beter kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.