zondag 21 december 2025

Leonard Bernstein: ’Als ik het met hem oneens ben, waarom doe ik het dan?’

Links: dirigent Leonard Bernstein, rechts pianist Glenn Gould.


IN Absolutely on music (°) hebben Haruki Murakami en Seiji Ozawa het ook over Brahms’ Piano Concerto no. 1, opvoering uit 1962. Leonard Bernstein was toen dirigent, Glenn Gould was de solopianist. Ozawa weet er alles van, hij was erbij betrokken als reservedirigent.
Omdat vernuftige computertechnieken me toelaten verder in dit e-boekje te lezen en tegelijk op de Mac naar het concerto te luisteren, beleef ik een totaalervaring. Misschien doe jij dat ook als je klikt op Hear the Famously Controversial Concert Where Leonard Bernstein Introduces Glenn Gould & His Idiosyncratic Performance of Brahms’ First Piano Concerto (1962). Daarop staat ook de erg geestige, voorafgaande speech van Bernstein, waaruit ik met de hulp van Google een stukje vertaal: 
‘U staat op het punt een nogal, laten we zeggen, onorthodoxe uitvoering van het Brahms-concert in d-klein te horen, een uitvoering die duidelijk verschilt van alles wat ik ooit heb gehoord (), met zijn opmerkelijk brede tempi en de frequente afwijkingen van Brahms' dynamische aanwijzingen. Ik kan niet zeggen dat ik het helemaal eens ben met de opvatting van Gould, en dit roept de interessante vraag op: “Waarom dirigeer ik het dan?" Ik dirigeer het omdat Gould zo'n waardevolle en serieuze kunstenaar is dat ik alles wat hij te goeder trouw bedenkt serieus moet nemen, en zijn opvatting is interessant genoeg opdat 'k zou vinden dat u die ook moet horen. ()’
(°) Haruki Murakami. Absolutely on Music. 2017. Gesprekken met dirigent Seiji Ozawa (†). Uitg. Knopf Doubleday Publishing Group. 320 p. Ook dit citaat van Murakami komt uit dat boek: ‘() je kunt niet goed schrijven als je geen oor voor muziek hebt. () het belangrijkste bij schrijven? Het is ritme. Niemand gaat lezen wat je schrijft als er geen ritme in zit. Het moet een innerlijk ritmisch gevoel hebben dat de lezer voortstuwt. ()’  
In 2023 schreef ik Over schrijverschap, een vergelijking tussen de schrijfpraktijk van Haruki Murakami en die van mij. 23 p. Net als alle e-boeken van De Lachende Visch is ook dit essay gratis (beschikbaar in pdf en EPUB). Mail erom (zeg pdf of epub en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be.

Geen opmerkingen: