Lennon of Lenin

Links: Yoko Ono & John Lennon in een T-shirt van Red Mole⇲. Midden: cartoon Vladimir Lenin⇲. Rechts: John Lennon colporteert Red Mole, Brits trotskistisch blad.

VANDAAG lijkt het vooral onwezenlijk, maar in die tijd hadden we revolutionaire verwachtingen. We hoopten op soortement omgekeerde dominotheorie⇲: een hardnekkig volhoudende Bernadette Devlin⇲ in Ierland, een stimulerende Portugese Anjerrevolutie⇲, het onafwendbare einde van Franco⇲, de anni di piombo⇲ in Italië, het altijd woelige Frankrijk… Het ging er hard aan toe en ja, wie weet waar zoiets ophoudt. 

We hadden de wind in de zeilen en dat trok schoon volk aan. Julien Schoenaerts⇲ (vader van…) vergezelde studenten die in 1970 Limburgse mijnwerkers⇲ gingen bijstaan, in Frankrijk colporteerden Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir een maoïstisch blaadje⇲, nog in Frankrijk financierde Michel Piccoli⇲ de drukkerij van de trotskisten… En in Engeland geschiedde op ’t einde van de sixties wat volgt. 

Tariq Ali⇲ (°) vertelt erover in Jacobin⇲: ‘In Black Dwarf⇲, ons linkse tijdschrift, bekritiseerden we de Beatles-nummers ‘Revolution 1’ en ‘Revolution 9’⇲ en zeiden dat dit erg zwakke nummers waren. Tot onze verbazing arriveerde er een brief van John Lennon aan de redactie, die we publiceerden. Ik liet onze muziekcriticus antwoorden, Lennon antwoordde terug. En toen belde hij mij op. “Hé Tariq, weet je, gaan we door met kibbelen in de brievenpagina's van je krant? Waarom kom je niet langs en laten we een praatje maken?”’ Er kwam een interview van (in Red Mole 8-22 maart 1971⇲) en Lennon werd erdoor geïnspireerd, voor de beweging schreef hij Power to the People⇲.
Tariq Ali vertelt nog dat hij probeert Lennon ervan te weerhouden naar de Verenigde Staten uit te wijken, maar Yoko Ono hield het in Engeland niet meer uit, zegt Lennon: ‘Yoko haat het hier, de Britse pers is racistisch, de aanvallen op haar zijn walgelijk.’ Het koppel verhuist en de rest is geschiedenis. Tariq Ali: ‘Ik heb al die jaren contact gehouden met Yoko en laten we zeggen dat het een onnodige dood was. Wij hadden hem zo hard nodig. Tijdens de oorlog in Irak, voor Palestina. Hij was erg goed wat Ierland betreft.’
Lennon of Lenin? In 2018 wordt een ongedateerde handgeschreven brief⇲ verkocht die Lennon later aan Tariq Ali schreef: ‘Na een paar maanden met en zonder jou te hebben nagedacht. Na zorgvuldig te hebben geprobeerd je krant te lezen - dat voor zover wij kunnen zien nooit iets anders dan een beperkte intellectuele aantrekkingskracht kan hebben op enkele studenten, hebben we besloten dat het geldverspilling zou zijn om £15.000 op te hoesten om nog meer woorden te drukken... We vonden het leuk om jou en Robin⇲ te ontmoeten en vonden het best interessant, maar onze voornaamste zorg moet onvermijdelijk zijn om een ​​revolutie teweeg te brengen in de kunst. Misschien kan er onder bepaalde omstandigheden een reden zijn dat J[ohn] & Y[oko] Freedom Fund in de toekomst geld aan jouw groep toekent, je weet maar nooit…’ 
Lennon gaf commentaar op deze periode in een Newsweek-interview uit 1980: 'Mijn radicalisme was eigenlijk nep, omdat het uit schuldgevoel kwam. Ik voelde me altijd schuldig dat ik geld verdiende, dus ik moest het weggeven of verliezen. Ik bedoel niet dat ik hypocriet was. Als ik ergens in geloof, geloof ik tot in de wortels. Maar omdat ik een kameleon was, werd ik om het even wie waarmee ik ook was.’ In het beroemde Lennon Tapes-interview met Andy Peebles⇲ op 6 december 1980 — John werd twee dagen later vermoord — legde hij uit dat ‘...Tariq Ali steeds langskwam om geld te vragen voor de Red Mole of een of ander tijdschrift en ik gaf iedereen altijd geld uit schuldgevoel. Ik schreef Power to the People in zekere zin als een schuldlied, weet je….’
Hoe vergaat het verder met Johns radicalisme? Dat valt te lezen in ‘het laatste grote interview’ dat Lennon gaf: ‘De statement in Revolution was van mij. Het verwoordt nog altijd mijn politiek gevoel: ik wil het plan zien. Dat zei ik altijd tegen Jerry Rubin⇲ en Abbie Hofman⇲. Op mij moet je niet rekenen als het om geweld gaat. Verwacht mij niet op de barricades tenzij met bloemen. Wat betreft het omverwerpen van iets in naam van het marxisme of het christendom, ik wil zien wat je gaat doen nadat je het allemaal omvergeworpen hebt.’ (°°)
Flor Vandekerckhove⇲

(°) Om die Tariq Ali even te duiden: hij is de mens die Mick Jagger inspireerde tot het schrijven van Streetfighting Man⇲, vandaar ook dat de memoires van Tariq Ali Street Fighting Years (°) heten. Tariq Ali. Street Fighting Years. An Autobiography of the Sixties. 403 pp. Verso London. 2018. (Eerste versie 2005).

(°°) In David Sheff. The Last Major Interview with John Lennon & Yoko Ono. 290 pp. Pan Books. Nieuwe uitgave 2020.