 |
Kaart met reclame voor snuif van het merk Van der Cruyssen (VDC) in Deinze. |
WANNEER mij ter ore kwam dat Octave Landuyt⇲ overleden was, schreef ik te zijner nagedachtenis een prozagedicht, Nooit Meer Minigolf⇲. In de voorbereiding ervan stootte ik op een interview⇲ met de kunstenaar, waaruit ik een zin van diens grootvader isoleerde: ’Als je samen snuift gebeurt er iets tussen twee mensen.’ Een mens denkt meteen aan coke⇲, in dit geval geheel ten onrechte.
Octaves grootvader was in Gent ‘(…) schoenmaker in de Lievensstraat, De Rode Laars, dat zegde ook al veel ten tijde van de opkomst van het socialisme. Hij was goed bevriend met Anseele. Er werd van de kansel gezegd dat de mensen geen schoenen meer mochten kopen bij hem. Hij was dus verplicht om te verhuizen naar een achterbuurt, in de Korte Stropstraat rechtover het krankzinnigengesticht, het zothuis zeg maar. Daar ben ik geboren en grootgebracht.’
‘De mensen van de foor hadden tussen twee foren geen onderkomen. Ze hadden toen nog geen woonwagens. Mijn grootvader ving een aantal van die foorkramers op in een klein huisje van 4 meter façade. Ze sliepen op de grond. Dat waren de mensen met wie ik een goed contact had en ook met de zotten die regelmatig langskwamen. Mijn beste vriendin was Lyne. Ze was een getroffen vrouw, altijd een beetje vuil, want ze gebruikte snuif. Mijn grootvader snoof ook. Hij zei altijd: “Als je samen snuift gebeurt er iets tussen twee mensen.” Dat typeert hem ten voeten uit.’
Snuiftabak!⇲ Ik ken niemand die ’t nog consumeert, men zegt zelfs dat het alhier niet meer te koop⇲ is. Wel heb ik vage herinneringen aan gebruikers, die herinneringen dateren uit mijn prille kindertijd en zijn zo vaag dat ik ze alleen in vragende vorm kan formuleren. Was het iets van oude mensen, meer bepaald oude vrouwen? Was 't iets wat men toen al ouderwets vond? Werd er een beetje lacherig over gedaan? Deden die oude vrouwen het daarom alleen als niemand keek? Was 't typisch voor de viswijven⇲? Was er in de familie iemand die het deed? Moest je ervan niezen? Verkochten ze snuif in de stad of werd het meegebracht uit verre dorpen?
’t Is niet omdat men zegt dat het in België niet meer te koop is, dat je er niet aan kunt geraken hé. Daarom twee tips: 1. Op ’t net kun je hier⇲ zomaar een studie van meer dan 600 bladzijden downloaden die uitvist welke kankers je van snuiftabak kunt krijgen; 2. Als je dan toch wil snuiven, doe het met stijl en gebruik er het speciale kuiltje in je hand voor dat anatomische snuifdoos⇲ heet.
4 opmerkingen:
Ik ben van de stad en 80 jaar oud en ik heb in mijn jeugd nooit ofte nimmer iemand snuif zien gebruiken. Ik kan je dus niet helpen met al je vragen. NB in Scandinavië wordt het nog altijd gebruikt ( daar heet het snus) evenals pruimtabak .
Op de FB-groep Oostende Retro kwamen inmiddels twee interessante antwoorden binnen. Monique Hoorelbeke: ‘Mijn grootmoeder snoof ook. Geen vissersvrouw, maar ze breide wel korren met het oorspronkelijke touw, voor de fabriek. Pas op 't einde werkte ze ook met het plastieken touw. Ze zei dat ze een 'droge neus' had door het stof dat loskwam van het touw. Ze gebruikte ook dat putje tussen duim en wijsvinger, als 'snuifdoos'. Er waren steeds erg vuile, grote stoffen zakdoeken in de was van haar (veel strijkwerk). Machteld Truyen herinnert zich, (net als William Schreus uit Bredene) snuiftabak in witte doosjes. Volgens haar oma was het not done voor vrouwen om sigaretten te roken, een snuifje tabak kon wel.
Snuiven deed inderdaad niezen. Vandaar de "Gezondheid" gewenst aan degene die niest, zoals de Santé bij een pint.
Eric de Kievith laat op mijn FB-profiel een commentaar na, die me leert dat tabak sluiven toch iets van oude vrouwen geweest is: ‘Mijn grootmoeder snoof ook. Haar merk was de zeer populaire snuiftabak Deconinck uit Harelbeke met pepermunt smaak en het chihuahua hondje op de doos. Ik heb het ooit eens uit pure curiositeit uitgeprobeerd. Het was een zeer intense verassende en verfrissende gewaarwording !! Ik heb ooit gelezen dat ook cacaopoeder snuiven je direct in de zevende hemel catapulteert. De meeste snuifwijven zaten op de commerenrij t.t.z. de banken vóór de helling en de vijver in "'t park". De oudewijvenmoustache en hun lange neusharen hadden een rosse gloed van het danig snuiven. HATSJIE! Geert Hozee herkent in de sluif van Deinze diens grootmoeders merk, zelf gebruikte hij snuiftabak van een Engels merk.
Een reactie posten