Omdat ik gedurende lange tijd een stripscenario aan ‘t
brouwen was, heb ik u meermaals meegesleurd in mijn verkenning van het genre. Voor
mij was ’t een ware ontdekkingstocht, want strips zijn nooit echt mijn ding geweest. Tijdens die tocht vond ik voorwaar onverwachts een Amerikaanse
voorloopster
van de heldin uit mijn verhaal. Anders dan die Amerikaanse strip baadt mijn
scenario echter in de gothicsfeer
en dat leidde weer tot andere ontdekkingen, die mij eveneens enthousiasmeerden, zodat ik
u ook daarmee moest lastigvallen, zoals dat het geval was toen ik de auteur China
Miéville leerde kennen, een kameraad die me inmiddels de term gothic marxism bijgebracht heeft.
Gothic speelt zich, zo vernam ik al surfend, bij voorkeur af in verleden werelden zoals die er bijvoorbeeld uitzagen in het Victoriaanse Engeland. Maar
zelf word ik toch vooral geboeid door de uitzonderingen op die regel, die er
evengoed zijn, zoals de film 1408
die zich in het hedendaagse New York afspeelt, maar desalniettemin zeer gothic
is.
Nu weer leidt de zoektocht me naar een nieuwe wereld waarover ik eerder nooit iets vernomen heb: deze van de gothic
noir, een term die gothic aan film noir koppelt.
Meestal speelt zo'n film noir zich af in het stedelijke decor van de jaren veertig, vijftig, maar wanneer noir aan gothic gekoppeld wordt, verplaatst de handeling zich, noblesse oblige, nogal eens naar vroegere
tijden: het Victoriaanse Engeland, Frankrijk ten tijde van de revolutie,
Amerika tijdens de burgeroorlog. Ook hier zijn er uitzonderingen en weer zijn
het die uitzonderingen die het genre erg interessant maken: The Sign of the Ram (1948), Rebecca (1940), Ruby Gentry (1952), The Night
of the Hunter (1955), What Ever
Happened To Baby Jane (1962); films die u meestal moeiteloos en gratis
van het internet kunt halen, zoals dat tot voor kort ook het geval geweest is met Madeleine (1950) dat ik oorspronkelijk onder dit
stukje gezet heb, maar daar door youtube inmiddels ook weer weggehaald werd.
Madeleine is een vrouw die in Glasgow leeft, zo te zien in een tijd waarin er al veel auto's rijden, en dus in de stedelijkheid van de film noir. Maar er is geen vergissing mogelijk, de toegenomen mobiliteit belet niet dat Madeleine kleren uit de jaren stilletjes draagt en worstelt met de
dubbelzinnigheden van de victoriaanse moraal,
waarin de gothic zo goed gedijt. Trouwt Madeleine met de acceptabele, maar
saaie man die haar familie prefereert of kiest ze voor een hartstochtelijke
lover die haar alleen maar naar het schandaal kan leiden? Dit is gothic met de sterk afgelijnde schaduwen van de film noir!
En zo blijf ik almaar nieuwe dingen ontdekken — hoe mooi is de
pensioenleeftijd! Op deze ontdekkingstocht die me nu stilaan van de gothic
verwijdert en me naar de boeiende wereld van de klassieke film noir voert begin ik gaandeweg te begrijpen — en dat is, zo
moet ik bekennen, quite shocking — dat
mijn vrouwbeeld door dat laatste genre gevormd werd. Indien u een gediplomeerd
psycholoog bent dan mag u me tegenspreken, maar dat vrouwbeeld heeft
zich volgens mij in mijn kindertijd gevormd en ja, mijn kinderjaren zijn tegelijk
de hoogdagen van de film noir
geweest. Op het internet ontplooien zich nu die beelden, covers van
pulpboekjes, cinema-affiches en wat zie ik? De vrouwen die ik vandaag mooi noem, zijn
ook vrouwen die daar afgebeeld worden, dames die de film noir maken tot wat hij is! Wel wel wel, dat verklaart veel. Dat
ik daar nooit eerder op gekomen ben! Maar goed, aangezien ik me toch voorgenomen
heb om dit jaar meer over vrouwen te schrijven, zal ik ter zake een en ander
ontbloten in een volgend stukje dat u zeker moet lezen.
Flor Vandekerckhove
Geen opmerkingen:
Een reactie posten