V-teken

Ik probeer de foto te duiden. Je kunt zien dat een aantal jongeren rolschaatsen draagt. Ik herken de plaats: het casino van Bredene, met zijn rolschaatspiste. Maar van welk jaar dateert deze foto? De jongeren maken het V-teken. Ik herinner het me uit de jaren zestig: protesten van de hippies tegen de Vietnamoorlog, maar hippies zijn deze jongeren niet. Wellicht heeft hun V-teken met de Tweede Wereldoorlog te maken. Werd de foto vóór, tijdens of na die oorlog gemaakt? Ik twijfel. Tijdens de oorlog roepen de Belgische uitzendingen van de BBC de Belgen op de letter V te gebruiken als een symbool van verzet, in ’t Frans staat die V voor Victoire en in ’t Nederlands voor Vrijheid, waardoor het symbool een taalkwestie weet te ontwijken. Enkele maanden later besluit de BBC de V, van Victory, te veralgemenen. De radio-uitzendingen beginnen met het morseteken V […—], vergezeld van de aanvangstonen van de vijfde van Beethoven, begintonen die overeenkomen met dat morseteken. Winston Churchill begint meteen het V-teken met zijn vingers te maken, ik vind er een fotootje van.

Is het dat teken dat de jonge mensen op de foto maken? Ik blijf twijfelen. Wie goed kijkt ziet een verschil: de Brit houdt zijn handpalm naar de toeschouwer, de Bredenaars doen het met de rug van hun hand naar de fotograaf. Onbelangrijk is dat niet, in de Wikipedia lees ik: ‘Het V-teken met de rug van de hand naar iemand gericht, wordt (…) gezien als een belediging.’ Het is zoiets als fuck you! Vandaar dat Churchill het andersom doet, met de handpalm naar buiten. Maken die jonge Bredenaars een fuck you teken? Neen toch, ik denk dat ze zich niet van die kwalijke betekenis bewust zijn. Vieren ze de overwinning van de geallieerden? Dat zou betekenen dat de foto ná WO II gemaakt werd. Dan kan het nummer 10 Josée Boncket niet zijn, want zij verliest het leven tijdens een bombardement in die oorlog. (Over die Josée vind ik later een prentje dat veel verduidelijkt.)

Of vieren ze, zoals Roland Vanmassenhove (†) vermoedt, een andere overwinning, namelijk deze in een rolschaatswedstrijd? Is daar destijds een plaatselijke rolschaatsclub actief? Worden er snelheidswedstrijden georganiseerd? Van zo'n club heeft Roland Van Loo geen weet, wel weet hij dat er een hockeyclub is en dat klopt, want ik herinner me dat mijn grootouders een oude hockeystick staan hadden, waarmee een van hun kinderen wellicht ooit in de weer was.

Dateert de foto van tijdens de oorlog? Uiten die Bredenaars openlijk hun verzet tegen de bezetter? Zijn ze zo stoutmoedig om dat op foto vast te leggen? Zelf herinner ik me mijn vader niet als iemand die 't gevaar pleegt te tarten. Daar tegenover staat dan weer dat jongeren, net als nu, wel meer dingen doen die gevaarlijk zijn. Roland Van Loo merkt op dat rechts op de onderste foto een stuk van het sanatorium te zien is; gebouw dat na de oorlog vernietigd is. 

Ik schrijf bovenstaand stukje in april 2016. In juli vind ik een document dat het jaartal verduidelijkt, een doodsprentje van José Boncquet, de jonge vrouw die op de foto's nummer 10 draagt. We weten dat deze vrouw tijdens de oorlog in een bombardement omkomt. Het prentje geeft bijzonderheden: José is dochter van Gentiel Boncquet en Laura Tanghe. Ze is geboren in Middelkerke op 16 juli 1924 en overlijdt op 29 augustus 1941 in het 'Hospitaal' in Brugge, 'in pijnlijke omstandigheden, ten gevolge van moordend oorlogstuig.' De foto's dateren ten laatste van augustus 1941.

De namenlijst ziet er zo uit: 1=15 Georges Devriendt: 2 Jef De Craecker; 4 Kamiel Loontiens; 6 Marcel Vandekerckhove; 7 Hélène Devriendt; 8 Simone Vyncke; 9 Alice Vandekerckhove; 10 José Boncquet (die tijdens een bombardement om het leven komt); 11 Elza Devriendt; 12 Camiel Vandekerckhove; 13 Jef Brys. 

Flor Vandekerckhove

[Deze post dateert in De Laatste Vuurtorenwachter van 2016. In 2021 redigeer ik hem opnieuw ten behoeve van de FB-groep Bredene voor en van iedereen, in de hoop alzo de nog ontbrekende namen weer te vinden: wie houdt zich op achter de nummers 3, 5, 14 en 15 ?]