Paterson, de schoonheid van het kleine

— Van links naar rechts: Antoine de Saint-Exupéry, William Carlos Williams, Jim Jarmusch, Ron Padgett. —

Goed nieuws! De Kleine Prins leeft! Het wonderbaarlijke wezentje dat Antoine de Saint-Exupéry (1900-1944) in de Sahara ontmoet, is nog altijd onder ons. De kleine is inmiddels volwassen geworden, hij heeft een wondermooie echtgenote en een zeer aanwezige hond. Hij leeft incognito in de Amerikaanse stad Paterson, waar hij aan de kost komt als buschauffeur. Hij heeft de naam van de stad aangenomen — een perfecte camouflage — heet zelf Paterson.

Zoals je dat van De Kleine Prins verwacht, is Paterson nog iets anders dan buschauffeur, hij is een dichter. 's Mans gedichten worden niet gepubliceerd, de film Paterson gaat over het brengen van schoonheid in je onmiddellijke omgeving, iets wat De Kleine Prins, zoals we ons herinneren, al van in zijn prille jeugd nastreeft.

De film valt gemakkelijk samen te vatten. Paterson observeert zijn stadsgenoten en schrijft gedichten. Echtgenote Laura is veelzijdig creatief op haar eigen manier. De hond Marvin is een etter. Zoals het hoofdpersonage het in zijn poëzie doet, zo laat ook regisseur Jim Jarmusch (°1953) zich in zijn Paterson inspireren door de Amerikaanse dichter William Carlos Williams (1883-1963). Die heeft verschillende decennia aan een groot poëtisch project gewerkt dat een hele wereld moet omvatten, en dat — allez vooruit! — Paterson heet. Waardoor je niet alleen een wondermooie film te zien krijgt, maar ook de poëzie van William Carlos Williams leert kennen. Hij schrijft verzen van een adembenemende eenvoud. Die zijn ook in het Nederlands te lezen, Huub Beurskens heeft er een aantal van vertaald, zoals Even dit, dat Paterson ook in de film voorleest: 

Ik heb / de pruimen / uit de koelkast / opgegeten // die je / vast had / willen bewaren / voor het ontbijt // Het spijt me / ze waren heerlijk / zo zoet / en zo koud. 

Zo eenvoudig kan poëzie dus zijn.

Er is nog een dichter die je via deze film leert kennen. De verzen die Paterson in zijn notitieboekje neerschrijft blijken in real life van de Amerikaan Ron Padgett (°1942). Daar vind ik geen Nederlandse vertaling van. Maar hier staat wel een mooi lang gedicht vol levenswijsheden van Padgett, zoals het slotvers: When there's shooting in the street, don't go near the window.

Laat me afsluiten met een mededeling betreffende het personage Marvin, gespeeld door de Engelse bulldog Nellie. Die is inmiddels overleden. Op het filmfestival van Cannes kreeg Nellie postuum de Palm Dog toegekend — Palm Dog, Palme d’or, vat je hem?! — voor de beste hondenrol van ‘t jaar.

Flor Vandekerckhove↗︎

° Paterson (2016) is een Engelstalige film van Jim Jarmusch. 1h58min. Hoofdrollen voor Adam Driver (Paterson) en Golshifteh Farahani (Laura).