Smokkelaar

— Drie standbeelden waarmee smokkelaars herdacht worden. —

Een deurbel heeft geen zin, zegt Renaat, want we hebben geen elektriciteit. We hebben ook geen oven en evenmin een frietketel, die staan bij de deurwaarder.

In Heist ga ik Renaat interviewen. Annie zorgt thuis voor de kinderen, het zijn er vijf, en Renaat vaart ter zeevisserij. Of hij zit zijn tijd uit.

Dat laatste komt hierdoor. Een vissersdroom gaat in vervulling. Renaat krijgt de kans om het schip aan te kopen waarop hij vaart. Dan volgen zeven magere jaren, en op ’t einde resten er alleen nog schulden en maagbloedingen. En een nest kinderen. Het schip ligt doelloos aan de kaai. De deurwaarder neemt de frietketel en de oven mee.

Dan komt iemand die wil helpen. Cash geld. Waardoor het schip nog één keer zee kan kiezen. Die ene keer zal niet volstaan, zegt Renaat, bijlange niet, maar de weldoener spreekt dat tegen.

De geldschieter stelt zelf een bemanning samen en met Renaat als schipper kiest hij zee. Wanneer ze Zeebrugge weer binnenvaren is er achttien ton tabak aan boord. Van het beloofde geld krijgt Renaat een schijntje. Dat alles geschiedt in 1992.

Waarna Renaat zijn tijd moet uitzitten. Het schip ligt aan de ketting. Renaat wordt weer een werknemer. Het leven gaat verder.

In 1994 vaart hij als matroos op het vissersvaartuig Orca. Terwijl de mannen in volle zee 10 ton hasj aan ’t overladen zijn, wordt dat schip door de Rijkswacht onderschept. Bij de operatie zijn 165 rijkswachters en 5 parketmagistraten betrokken. En 200 militairen, want er worden ook helikopters, aanvalsboten en een fregat ingeschakeld. De vissers worden aangehouden. Een van hen heet Renaat.

En weer zit hij zijn tijd uit.

In de gevangenis leest hij een krantenstuk dat ik over smokkelende vissers geschreven heb. Hij is daar zeer over te spreken. Als hij uit de gevangenis ontslagen wordt, mag ik hem thuis interviewen. Als ik voor dat huis sta, zie ik dat er geen deurbel is.

Een deurbel heeft geen zin, zegt Renaat…

Flor Vandekerckhove

[Fictief is dit verhaal alleen maar in de zin dat elke vereenvoudiging van een mensenleven fictie is. Ik heb wel de namen veranderd. Het verhaal is waargebeurd. De reportages waarop het gebaseerd is staan in Het Visserijblad. Toen ik hier in De Telegraaf een stuk las over de infiltratie van de drugsmaffia in de visserij, moest ik er weer aan denken.]