 |
— Ruth Orkin. An American Girl in Italy. (1951) — |
IN 1951 maakt Ruth
Orkin⇲ (1921-1985)
een foto die haar — en ook de vrouw op de foto — wereldberoemd zal maken. Van
het beeld wordt in 1980 een massaal verkochte poster gemaakt. Hij hangt hier ook om de hoek, in het café van beeldhouwer Edward Vandaele⇲.
Ik ben er altijd van uitgegaan dat
het een geënsceneerd beeld betreft. Er staan net iets te veel lummelende mannen op en ze kijken net iets te gretig naar deze American girl in Italy.
De gefotografeerde vrouw heet Ninalee
Craig⇲ (°1927 - †2018)
en is nu overleden. Waardoor de foto weer in de actualiteit staat. In de krant
lees ik dat zowel model als fotografe altijd hebben volgehouden dat het beeld
niet in scène gezet werd. Wel was er een tweede doortocht door het testosteronstraatje nodig. De blik van
al dat mansvolk is niet geënsceneerd. Bekijk dat beeld nog eens en zeg me na: ’t blijft moeilijk om te geloven. Wat
weer eens aantoont dat kunst per definitie de mogelijkheid in zich draagt om ‘verkeerd’ — beter gezegd: 'anders' — geïnterpreteerd te worden.
Pakweg tien jaar geleden lees ik in
de krant de recensie van een roman. Een sepiakleurige foto illustreert
het stuk. Straat in de stad. Jonge vrouw passeert in bikini. Over haar schouder
ligt een handdoek, ze draagt een picknickmandje. Haar schoonheid dateert van
voor de tijd dat meisjes zich uithongerden. Ze lacht de fotograaf blijmoedig
toe, terwijl ze vlak in de lens kijkt. Het is de lach van een zelfverzekerde
jonge vrouw, trots op haar lichaam dat gezien mag worden.
 |
| — © H. Armstrong Roberts/ClassicS. — |
Ik heb die foto uitgeknipt
en aan het prikbord in mijn bureau opgehangen. 't Is een intrigerend beeld, alleen al omdat de fotograaf sterft in 1947 en de navelvrije bikini pas in 1946 gelanceerd wordt, wat de foto in 1946/47 plaatst. Dat de foto ouder is dan ikzelf, gaat er bij mij maar moeilijk in, hij oogt bijzonder hedendaags. Er is wel veel
materiaal van H. Armstrong Roberts⇲ op ’t internet te vinden, maar dit beeld is
daar niet bij. Spijtig, het krantenknipsel aan mijn prikbord is verkreukeld, wat het beeld geen deugd doet.
In
scène gezet? Zelf woon ik aan de kust en het is me uiterst zelden overkomen
dat ik een jonge vrouw even parmantig als halfnaakt door een drukke straat, vol met voor de rest alleen maar gekleed volk, zie wandelen; 't wordt aan de kust ook door plaatselijke politiereglementen verboden. 1946? Bovendien: alles is perfect aan die vrouw, tot
en met het picknickmandje. Dus ja, het lijkt opgezet spel.
Toch
twijfel ik. Tegen de muur staat een jongeman in een zomers pak. Daarnet was hij
nog rustig zijn krant aan ’t lezen. Maar nu niet meer! Evengoed als de passerende vrouw de
lens van de fotograaf aantrekt, lijkt de vrouw de blik van die man aan te
trekken.
Maar…
er is iets vreemds in de manier waarop hij kijkt. Zijn blik vind je bij geen der
mannen op An American Girl in Italy. Deze
man kijkt niet geil, wellustig, viriel of opdringerig. Hij kijkt zelfs niet
verblijd bij het zien van zoveel schoonheid.
Op mijn
afdruk is het niet zo goed te zien, maar in de krant is het dat al iets beter. De
man lijkt geboeid door wat wij niet zien. Meer dan alleen maar die vrouw houdt hij het totale gebeuren in ’t oog: de confrontatie tussen model en fotograaf. Dus nogmaals: in scène gezet?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten