Over het gebruik van arseen bij taxidermisten

Ge weet: ik experimenteer graag met vormen en genres. Zo ben ik 200 driezinnenverhalen aan 't schrijven. Vergelijk het met piano-oefeningen, ik doe ’t om ’t goed in de vingers te krijgen. (Het recentste voorbeeld staat hier⇲.) Iets soortgelijks doe ik met oneliners, gedichten van maar één zin lang. Ook dat wil ik goed in de vingers krijgen. (M’n nieuwste oneliner staat daar⇲.)  In 2023 voeg ik daar nog een voor mij experimenteel genre aan toe, dit wordt het jaar van het prozagedicht: ’t Ziet er uit als proza, maar er mogen ongeloofwaardige dingen gebeuren, er is ruimte voor anarchie en ontregeling; prozagedichten mogen grillig, inconsequent, afwijkend en onbegrijpelijk zijn.  En ’t is moeilijker dan het lijkt. (Flor Vandekerckhove⇲)

www.youtube.com/watch?v=tvSIdrMUBYM

[723]

Charlie Watts (†): ‘Voor deze ene keer zit ik er een beetje naast qua timing.’

Overweldigd door overlijdensberichten van generatiegenoten, startte ik in ’t voorjaar van 2022 een reeks gewijd aan ‘het fenomeen van het overlijden’, iets waarmee elk van ons vroeg of laat te maken krijgt, weer of geen weer. Inmiddels verzamelde De Laatste al 25 soortgelijke stukjes onder het label memento mori. Vandaag voeg ik er eentje aan toe, uit de biografie van Charlie Watts, drummer van The Rolling Stones. (°)

Flor Vandekerckhove⇲

Het eerste bericht dat Charlie niet helemaal in orde was, kwam toen in augustus 2021 werd aangekondigd dat hij niet bij het beginvan de uitgestelde Noord-Amerikaanse No Filter Tour zou zijn, die eind september zou aanvangen. Hij had een succesvolle operatie ondergaan, maar hij had meer rust en een langere herstelperiode nodig dan de geplande repetities hem toestonden. ‘Voor deze ene keer zit ik er een beetje naast qua timing,’ zei hij in de persverklaring.

(…)

De bijzonder vriendelijke familie Watts, die zo gul is geweest met haar tijd en haar herinneringen, heeft besloten om de exacte details rond de dood van Charlie privé te houden. Het enige wat ze kwijt willen, is dat een succesvolle operatie werd gevolgd door onverwachte complices, waarna de situatie van Charlie in rap tempo verslechterde. Seraphina, Barry en Charlotte bleven dag en nacht bij hem, en op het laatst zat Seraphina aan het bed van haar vader.’

(…)

De dood van Charlie op 24 augustus 2021 bracht een overweldigend, langdurig verdriet teweeg onder miljoenen mensen die hem zelf nog nooit hadden ontmoet. Beelden van zijn bijna zestig jaren van actieve dienst werden met miljoenen per maand gepost op sociale media en zijn overlijden werd beschreven  als een familieverlies. (…)

(°) Paul Sexton. Charlie’s Good Tonight. De geautoriseerde biografie van Charlie Watts. Voorwoord door Mick Jagger en Keith Richards. Vertaling Karin de Haas. 2022. Uitg. HarperCollins, A’dam. 336 pp.

Flor in spoken word dient om de gedeclameerde versies van mijn verhalen/gedichten kenbaar te maken. Wie op Facebook zit, klikt hier↗︎.

De geëngageerde oneliner

Een van de 100 poëtische oneliners die ik aan ’t schrijven ben. Vergelijk het met de piano-oefeningen van de pianist, het schetsboek van de tekenaar, de kleiwerkjes van de beeldhouwer; we doen het om de stiel in de vingers te houden. Zo'n poëtische oneliner is altijd titelloos, één lijn, 17 lettergrepen, geen leestekens, geen kapitalen. De oneliner komt uit het niets en verdwijnt daar ook weer in. 

www.youtube.com/watch?v=VGJkfQS-yWs

[115] 

vervoeg schaamteloos onze schaarse alsook schots en scheve rangen

Haast nooit schrijf ik geëngageerde poëzie. Ik volg daarin mijn geestesgenoot Dave Van Ronk⇲ die zegt: ‘’t Is niet omdat je een linkse meubelmaker bent, dat je linkse kasten moet maken.’ Maar deze keer maak ik een uitzondering, dit is een onverholen oproep tot vereniging. 
Op YouTube hoor en zie je me oneliner declameren. Ik begeleid mezelf daarbij op de strumstick. De video laat zien dat de opname lang voor de winter gemaakt werd. Mij doet het zien ervan uitkijken naar de naderende lente. (Flor Vandekerckhove⇲)

Geïnspireerd door de baai van de Authie

In wijzerzin, beginnend bovenaan links: 1. Francis Tattegin (1852-1915). Pêcheur à la foëne dans la baie d'Authie, 1890, in Musée de Picardie, Amiens ('une foëne' is een aalgeer⇲ of palingsteker. 2. La Madelon de l’Authie. schilderij van Jan Lavezzari (1876-1947) in het museum van Berck. 3. Op de aanlegsteiger zie je bij eb goed hoe dichtgeslibd het haventje is. 4. De baai van de Authie, La Madelon is de schuilhaven van een tiental kleine jachten.

Tania’s wandeling vertrekt vandaag in Berck, stadje aan de Franse Côte d’Opale⇲. Ik schreef er hier⇲ al over. Zoals het aan die kust op nog wel meer plaatsen⇲ voorkomt, heeft ook Berck een kunstenaarskolonie: L’école de Berck⇲ (1877-1914). Het stadsmuseum⇲ toont daar de vruchten van. Een van de schilderijen toont La Madelon de l’Authie van Jan Laverzzari. Dat doek valt me op omdat Tania’s wandeling daar vandaag eindigt. Voilà, ik weet weer wat te doen. 

Waben, het dorpje waarvan La Madelon deel uitmaakt, telt maar 400 inwoners, veel bedrijvigheid is daar niet, maar in de middeleeuwen is 't een bloeiende vissers- en handelshaven. Vanaf de 14e eeuw verandert dat door dichtslibbing en vandaag ligt Waben al zeven kilometer landinwaarts; een baai⇲ zorgt voor de verbinding met de zee. Het schuilhaventje Madelon (met mooie houten aanlegsteiger) bevindt zich in die baai, aan de samenvloeiing van het stroompje Authie en de Fliers, een riviertje van maar 10 kilometer lang. Terwijl ik al dat moois sta te bekijken, verwondert het me niet dat naturalistische kunstschilders⇲ er zich door laten inspireren, zo ook Jan Lavezzari⇲ (1876-1947) en Francis Tattegrain⇲ (1852-1915), beiden van de école de Berck, waarvan ik u twee aan die baai gemaakte werkjes toon.
 Flor Vandekerckhove⇲

Van indrukwekkend Stille levens naar indrukwekkend luide muziek, resulterend in Stilleven met platenhoezen

Bovenaan links: stilleven zonder titel van Karel Wouters. Boven rechts: Nature Morte van Stephan Vanfleteren. 

Onderaan doe ik m’n best om deel uit te maken van 'Stilleven met platenhoezen'.

18 februari — In Oostende loopt nog tot 21 mei, Stille levens⇲. Curator Koen Broucke vertrekt daarin van Spilliaerts Stilleven met schelpen, flesje laudanum en pillendoosje, om het met de bezoeker over ‘verzamelingen’ te hebben. Daar hangen ook schilderijen die me weer naar het uitgangspunt voeren: stillevens. Karel Wouters’ geschilderde afbeelding van een dode vogel doet me eraan denken dat het Nederlandse stilleven in ’t Frans nature morte⇲ heet en in ’t geval van zo’n dode vogel mag ik dat, vind ik, ook letterlijk vertalen: dode natuur. En ’t is ook het soort schilderij dat ons aan ons eigen heengaan herinnert: memento mori⇲. 

Die dode vogel neem ik mee naar huis, althans de gedachte.

19 februari — In Tania’s platenkast is ’t mij vervolgens om Mass VI⇲  van Amenra te doen. De hoes toont foto’s van Stephan Vanfleteren: ook stillevens, ook dode vogels, ook dode natuur, ook nature morte. De combinatie Vanfleteren-Amenra is geslaagd, de hoes valt in de prijzen⇲. 

20 februari — Aan zee waait ’t hevig en ik laat m’n gedachten meewaaien. Terwijl ik ’t bovenstaande overdenk en hoe het ene me weer eens naar ’t andere leidt, juich ik de samenwerking tussen kunstenaars van verschillende disciplines toe, omwille van de multizintuigelijke kunstervaring die zo’n samenwerking oplevert. De Laatste Vuurtorenwachter leidt u naar mooie voorbeelden: De helende werking van de zwaardvistrombone⇲ (singer-songwriter Tom Waits en fotograaf-kunstenaar Michael A. Russ); Hoe muziek, taal en beeld elkaar aanraken⇲ (beeldhouwer Johan Tahon en muziekband Amenra); Koenraad Tinel tekent Babel en Singer⇲ (een tekenaar en zijn lievelingsschrijvers.) Zelf doe ik dat ook graag, zoals in De kwestie van de blauwe Cadillac⇲ (met tekeningen van Jo Clauwaert en muziek van Dimer Geedts) en in Momentum⇲ (met en over schilderijen van Dirk Roose.)

Flor Vandekerckhove⇲

Het verraad der klerken

Julien Benda, auteur van La Trahison des Clercs (1927). Herhaalt het drama van de geschiedenis zich als klucht? 

Rechts: al dan niet aan de markt aangepaste boeken van Roald Dahl.

Oorspronkelijk bood blogger, leverancier van mijn blog, een service die geïnteresseerden verwittigde wanneer er een nieuwe post te lezen was. Later viel die service weg, ik weet niet waarom. Om dat enigszins te verhelpen wend ik me nu tot Facebook dat ik alzo leer kennen als een medium van oude, zeurende, bange, blanke mannen. Soms ken ik hen persoonlijk, als muzikant, schrijver, beeldend kunstenaar, intellectueel… Dan probeer ik hen, hier bijvoorbeeld⇲, van dat medium weg te leiden, zeggend: verdoe daar je tijd niet mee. Onze tijd, zeg ik hun, stelt ernstige vragen die om ernstige antwoorden vragen. Dus, voeg ik eraan toe: maak er muziek van, schrijf een essay, draai het in een verhaal, zet het op doek…

Niet dat het zoden aan de dijk brengt. Nóg laten ze geen kans passeren om hun gezeur toe te voegen aan de onmetelijke vracht die al op Facebook staat. ’t Is natuurlijk gemakkelijk, je moet niet eens een fatsoenlijke zin vormen, en de reactie volgt meteen in opgestoken duimpjes. Plus commentaren die er nog een ferme schep bovenop leggen.

Zo is er nu op FB veel te doen over de nieuwe editie van Roald Dahls boeken. De Britse uitgever beslist om daarin ‘aanstootgevende’ taal weg te werken. In ‘sociale media’ stuit dat op veel onbegrip. Een intelligente samenvatting staat hier⇲.

Dat Roald Dahl zich omdraait in zijn graf, lees ik op FB. Waardoor ik me herinner dat Karl May⇲ zich enige tijd geleden ook al in zijn graf omdraaide en daarna ook Hergé⇲. ’t Is dezer dagen godver erg rumoerig op ’t kerkhof, 't lijkt wel een zombiefilm: THE ROLLING OF THE DEAD. Wat mij sterkt in mijn vermoeden dat we merkwaardige tijden beleven. Waarvan ik verwacht dat musici, schrijvers, beeldend kunstenaars en intellectuelen er hun ding mee doen. Maar neen! Facebook en Twitter nog aan toe. 

Misschien is ’t volgende wel ’t overdenken waard. Zij die de ‘Dahlaanpassingen’ doorvoeren zijn geen ‘cultuurmarxisten’ hé, ’t zijn evenmin woke-activisten, zoals sommigen ons willen doen geloven. ’t Zijn ondernemers-uitgevers. Hen is het om de winst te doen. In ’t geval van Dahl gebeurt het uitgeven in nauw overleg met de extreem winstgevende Roald Dahl Story Company Ltd. (°) Die ondernemers betalen ‘sensitivity readers’ om iets te produceren dat de winst beveiligt, ’t is iets wat al jaren bestaat, ook voor filmscripts trouwens. Is dat censuur, zoals ’t alom op FB klinkt? Dat weet ik nog zo zeker niet. ’t Lijkt meer op marketing. 't Is bij Dahl niet anders dan in de muziekindustrie die Arno bij leven & welzijn treffend samenvatte: ‘’t is business hé, al de rest is conversatie.’ Of vergelijk het met de vleesindustrie. Misschien eet ik graag smout en vette darmen. Vandaag speur ik vergeefs het uitstalraam af naar mijn lievelingsgerechten; de vleesindustrie heeft zich aan nieuwe marktomstandigheden aangepast. Hoor je mij daarover op FB zeuren? Is mijn smout gecensureerd? Begin ik op FB te schelden op Michel Vandenbosch⇲, Bite Back⇲ en Pascale Naessens⇲? Neen toch, ’t is aan mij om dat vlees in een verhaal te draaien.

Dat ik erop blijf hameren komt ook doordat ik de Het verraad van de intellectuelen⇲ (°°) juist achter de kiezen heb. Toen ik dat boek dichtklapte, dacht ik: het drama van de geschiedenis lijkt zich te herhalen, maar deze keer — zoals de baard het zeide — als klucht. Maar misschien overdrijf ik. Misschien zijn degenen die ik op FB zie passeren niet echt musici, schrijvers, beeldend kunstenaars, intellectuelen. Misschien zijn ’t zondagsschilders, kwartintellectuelen, schrijvelaars, dorpsonderwijzeressen, hobbyisten, producenten van vooisjes, seuten… Misschien kunnen ze ’t gewoon niet en verstoppen ze hun onkunde achter een rookgordijn van FB-commentaartjes.

Flor Vandekerckhove⇲

P.S. Als ’t goed is, zeg ik het ook. Op FB lees ik ook deze interessante commentaar van jeugdboekenschrijver Patrick Lagrou⇲: ‘Ik zou absoluut niet graag hebben dat men later mijn jeugdboeken zou beginnen herschrijven. Daar heb ik als auteur een stuk van mezelf in gestoken. Moet er dan toch volgens de zeden van het moment kritiek geleverd worden, doe het dan met een bijkomende tekst vooraf of achteraf in het boek. Maar maak aub de tijdsgeest van het boek niet kapot (…)’ Wel woke! Geen cancelculture!

(°) 'The Roald Dahl Story Company protects and grows the cultural value of The Roald Dahl stories with its unique breadth of characters and worlds. With 300 million books sold and 1 new book sold every 2.6 seconds, Roald Dahl stories continue to grow in popularity globally, attracting new audiences with innovative new developments in book, entertainment and beyond.' Zo heeft de company onlangs een ferm contract met Netflix afgesloten. Net wat Arno zei: 't is business hé, al de rest is conversatie. Kijk, Jeroen Olyslaegers en Ilja Leonard Pfeijffer zeggen het nu ook: ‘(…) spelen commerciële motieven een niet te verwaarlozen rol, zoals collega Jeroen Olyslaegers behulpzaam heeft uiteengezet (…). De erven hebben de rechten verkocht aan de Roald Dahl Story Company, die samen met de uitgeverij Puffin Books in zee is gegaan met het consultancy bedrijf Inclusive Minds. In 2021 is de Roald Dahl Story Company opgekocht door Netflix. Olyslaegers wijst er terecht op dat de tekstwijzigingen eerder te maken hebben met het bedienen van een ‘target audience’ dan met eventuele overwegingen van artistieke of morele aard. (in hpdetijd)
(°°) Julien Benda. Het verraad van de intellectuelen. Vertaald door Eva Wissenburg. 2018. Amsterdam University Press, 336 pp.

Speel het spel en word zelf de man met het voetje

‘Voetje’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben. Dit is nummer 125, nog 75 te gaan. Bij ’t declameren begeleid ik mezelf op de strumstick, hier in de maat gehouden door drummer Darcy en de bassist van GarageBand (Soutern Twang Bass 03). De gif is van Bill Domonkos⇲

. [131]

www.youtube.com/watch?v=IGwT2M1rh7M

75 — Voetje — In ’t zand op ’t strand laat hij een voetafdruk achter. Er wordt een onderzoek opgestart. Hij wordt de man met het voetje. (Flor Vandekerckhove⇲)

Koenraad Tinel tekent Babel en Singer

Beeldhouwwerk van Koenraad Tinel⇲ ken ik van een tentoonstelling⇲ die ik in 2019 in de Sint-Jacobskerk van Gent bezoek. Als ik het me goed herinner zijn daar in kijkkasten ook ’s mans tekeningen te zien. Die tekeningen leer ik nadien beter kennen in Eindelijk bevrijd, boek waarin Tinel met het zwarte familieverleden afrekent. (°)

Nu is er een nieuw Tinelboek, een om te koesteren. Daarin staan vier verhalen, twee van Isaak Babel, twee van Isaac Bashevis Singer. Die laatste is een ontdekking en ik beloof mezelf om die Singer beter te leren kennen (de neergeschreven versie van die belofte bewaar ik voor een volgend stukje.) De verhalen van Babel ken ik wel, Isaak Babel⇲ is mijn lievelingsschrijver, ik lees en herlees die mens en ontdek altijd iets wat me weer vooruithelpt in de stiel en in ’t leven. Het maakt me blij dat Tinel die voorkeur met mij deelt. 

Zoals in Eindelijk bevrijd tekent Tinel nu weer in aardse tinten, met potlood, inkt en bruine pigmenten. Een van Babels verhalen schrijft Tinel (inmiddels bijna 89) zelfs over in een sierlijk handschrift. Hij haalt details uit de verhalen en al tekenend voegt hij er zijn eigen ding aan toe, waardoor het boek me een multizintuigelijke kunstervaring schenkt: harde kaft, leeslint, mooi papier, inspirerende teksten van Babel en Singer, prachtig tekenwerk van Tinel. Ja, schoonheid schenkt wel degelijk troost en bovendien buigt zo’n boek het voortschrijden der jaren — Tania gaf me  ’t boek voor m’n verjaardag — om tot een feest.

Flor Vandekerckhove⇲

(°) Simon Gronowski, Koenraad Tinel; David Van Reybroek. Eindelijk bevrijd. Geen schuld geen slachtoffer. Uitg. Hannibal. 2013. 117 pp.

(°°) Koenraad Tinel. Tinel tekent Babel en Singer. Uitg. Oogachtend, Ikiru bvba. 2022. 182 pp.

In mijn e-boek 'Leren schrijven' staat ook Leren schrijven in goede en in kwade dagen, een 8 bladzijden tellend essay over de modernist Isaak Babel. Het e-boek (pdf) is gratis voor al wie erom vraagt. Doe het via liefkemores@telenet.be⇲ en ik stuur het boek meteen naar uw mailbox.

De e-boeken (pdf) van Flor Vandekerckhove zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲.

De beteugeling van malodorante afwijkingen

www.youtube.com/watch?v=P4hp4wnixnw

Ge weet, ik experimenteer graag met vormen. Zo ben ik 200 driezinnenverhalen aan 't schrijven. Vergelijk het met piano-oefeningen, ik doe ’t om ’t goed in de vingers te krijgen. (Het recentste voorbeeld staat hier↗︎.) Iets soortgelijks doe ik met oneliners, gedichten van maar één zin lang. Ook dat wil ik goed in de vingers krijgen. (M’n nieuwste oneliner staat daar↗︎.)  In 2023 voeg ik daar nog een (voor mij) experimentele vorm aan toe. Dit wordt het jaar van het prozagedicht: ’t Ziet er uit als proza, maar er mogen ongeloofwaardige dingen gebeuren, er is ruimte voor anarchie en ontregeling; prozagedichten mogen grillig, inconsequent, afwijkend en onbegrijpelijk zijn.’  En ik moet zeggen: ’t is moeilijker dan ik dacht. Mag ik bovenstaande ‘beteugeling van malodorante afwijkingen’ geslaagd noemen?
Flor Vandekerckhove↗︎

[618]

De tijd van de barricaden

U KENT ME als een rustige, oude mens: ’s morgens schrijft hij, ’s middags gaat hij wandelen en ’s avonds vlijt hij zich in de armen van zijn geliefde. Waardoor sommigen denken dat ik altijd zo geweest ben. Wel, zij dwalen! Ik schrijf erover in m’n gedicht Een kip genaamd Meneer Delanghe↗︎: 

Wie zo oud geworden is als ik is niet alleen zijn wilde haren kwijt alsook 

De meeste tanden maar ook zijn verleden en wat hij in dat verleden 

Is geweest en op den duur denken mensen die jonger zijn dan dat dat 

Ge altijd al de soft geweest zijt die ge ouder wordend wel geworden zijt

Niet dus. Daarvan getuigen twee beelden die ik hier voor ’t eerst naast elkaar presenteer. Het ene is een karikatuur die Lukas in 1982 van me maakt. U ziet me in leren jas, ’t restant van een gerolde sigaret ter hand. Dat ik klaar sta om de barricade manu militari te verdedigen, blijkt uit het alaam in m’n andere hand: boksbeugel en ‘n zelfgemaakte variant op de goedendag; fascisten denken er zelfs niet aan om deze jongeman te passeren. Het andere beeld toont de Baelskaai in Oostende. Daar redigeer ik Het Visserijblad↗︎. Nog altijd leren jas, maar de boksbeugel werd vervangen door de pen; de barricade door een tijdschrift. ¡No pasarán! De foto toont goed welk type journalist ik ben; een die zich laat leiden door de woorden van de Argentijnse journalist Horacio Verbitsky: ‘Journalistiek betekent datgene publiceren waarvan iemand wenst dat het verborgen blijft; al de rest is reclame. Journalistiek affronteert.’ Vissers die zich die dagen herinneren, weten dat ik kan affronteren als geen ander. Ah, hoeveel keer schrijf ik in die tijd niet over zaken die, omdat ze verdonkeremaand worden, anders het licht niet zien. Nooit heb ik me gehouden aan de grenzen die de sectortop dacht te moeten trekken. 

De visserijbonzen zijn maar wat blij wanneer ik in 2014 met pensioen ga. En ik natuurlijk ook. De tijd van de barricaden ligt achter me (ik zou er trouwens niet meer op geraken.) Eindelijk tijd om me als een rustige, oude man te gedragen: ’s morgens schrijven, ’s middags wandelen, ’s avonds vrijen.

Flor Vandekerckhove↗︎

Experimenteren met de Dreamachine

Twee stills uit de documentaire FLicKeR van Nick Sheehan. We zien Iggy Pop aan ’t werk, met naast hem de Dreamachine.

In 1960 bevindt de Brits-Canadese surrealist Brion Gysin↗︎ zich, samen met de Amerikaanse beatdichters, in het Parijse hotel van madame Rachou↗︎. Daar brengt hij William S. Burroughs de cut-uptechniek↗︎ bij. Daar laat hij zijn kompanen ook kennis maken met een machine die hij met technicus Ian Sommerville↗︎ in elkaar knutselt: de  Dreamachine↗︎ (ja, er valt een m weg.)
’t Is simpel: gloeilamp 100 watt, motor en draaiende cilinder met uitsparingen. Ga voor de ronddraaiende cilinder zitten, sluit je ogen en laat het geflikker zijn werk doen. Dichter, kunstenaar, kalligraaf en mysticus Brion Gysin belooft je een bewustzijnsrevolutie. 
Meer details vind je in Wikipedia↗︎. De poëzie van de machine wordt mooi in beeld gebracht door regisseur Nik Sheehan in zijn documentaire FLicKeR, een absolute aanrader, en voor iedereen gratis beschikbaar op ’t net. We zien Burroughs in archiefbeelden en er zijn getuigenissen van zangeres Marianne Faithfull, zangeres/artiest Genesis P-Orridge van Psychic TV, dichter John Giorno, rocker Iggy Pop, filmmaker Kenneth Anger en artiest/turntablist DJ Spooky. Je kunt FLicKeR helemaal bekijken, onderaan de website van Nik Sheehan. Die site openen is nog simpeler dan de Dreamachine doen draaien: je klikt gewoon op FLicKeR↗︎.
Flor Vandekerckhove↗︎

In de beste traditie van De Weggeefwinkel is ook dit e-essay gratis. U hoeft er alleen om te vragen. Mocht u interesse hebben, mail naar liefkemores@telenet.be↗︎.

Gefundenes Fressen op één lijn brengen

Straatbeeld van fotograaf thomas8047↗︎. (Zurich, Zwitserland). Vrij van copyright onder CC0↗︎.

Kees van Kooten en ik hebben iets met elkaar gemeen, we zijn beiden fan van de Amerikaanse dichter Billy Collins↗︎. Van mij weet je dat doordat ik enkele gedichten van die Collins vertaald heb: I Go Back To The House For A book↗︎, The Invention Of The Saxophone↗︎ en Memento Mori↗︎. Dat Kees van Kooten fan is, weet ik doordat er een boek is, waarin hij 25 Collinsgedichten vertaalt en becommentarieert. (*) Alleen al met die commentaren maakt Van Kooten me gelukkig, bijvoorbeeld wanneer hij daarin Simon Carmiggelt aanhaalt die een gedicht afsluit met:

Maar op zijn sterfbed heeft hij nog gezeid:

"Ik was een beest, Lien. Maar ik had geen tijd."

Zo’n parel stip ik aan. Vervolgens doe ik daar meestal niets mee, maar deze keer wel. Wanneer Collins zoveel bladzijden verder, in Nachtbrief aan de lezer een zevende strofe afsluit met:

en er was nog iets wat ik u wilde zeggen

vind ik het spijtig dat de dichter er na die zin mee doorgaat, vijf strofen lang zelfs, daar waar ik dat een prachtig slot vind zijn. Ik blader nog eens terug en stoot weer op Carmiggelt. Ik denk: als ik die twee nu eens koppel, Carmiggelt en Collins, er een snuifje van mezelf aan toevoeg en ons gedrieën op één lijn breng, wordt dat dan geen prachtige oneliner, zeer geschikt om onder bovenstaande prachtfoto te plaatsen, een oneliner van 17 lettergrepen, zoals ’t hoort, die luidt:

en er was nog iets wat ik je wilde zeggen maar er was geen tijd

Flor Vandekerckhove↗︎

(*) Kees van Kooten. Zo wordt u gelukkig. Kees van Kooten en de poëzie van Billy Collins. 157 pp. Uitg. De Harmonie. 2010.

Heilige Rita, vrouwelijke tegenhanger van Sint-Valentijn

‘Bestseller’ is een van de 200 driezinnenverhalen die ik aan ’t schrijven ben. Dit is nummer 124, nog 76 te gaan. Veerle Verbeke heeft me in een FB-post tot dit verhaal geïnspireerd, van haar komt ook het woord doorschuifwinkel. De gif is van Bill Domonkos↗︎. In de video begeleid ik mezelf bij ’t declameren op de strumstick. Ik word in de maat gehouden door drummer Darcy en de bassist van Garageband. 

www.youtube.com/watch?v=pCkhnGTLaJg

[202]

124 — Bestseller — In de wieg werd Rita met honing aangesterkt door bijen die in en uit haar mond vlogen. Eens volwassen wurgde ze haar echtgenoot met d’r paternoster. Replica’s van die paternoster, rood, kleur van de passie, met honingsmaakje, zijn thans bestsellers in de doorschuifwinkel van Rita’s volgelingen.

Flor Vandekerckhove↗︎

De e-boeken (pdf) van Flor Vandekerckhove zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be↗︎.

A rose is a rose is a rose, maar deze kam is geen kam

Links: Schilderij René Magritte. De persoonlijke waarden. (1952), Olieverf op doek, 77,5 x 100 cm. Rechts: Via Celmins. Untitled (Comb)↗︎,  Sculptuur, (1970) Email op hout. 190.5 × 37.15 × 6.03 cm.

In de fifties koopt een Amerikaanse kunsthandelaar Magrittes doek De persoonlijke waarden (1952) en klaagt er vervolgens over dat het tableau hem ziek maakt. Hij vraagt of René Magritte iets meer wil vertellen. Magritte legt die mens uit dat het schilderij een onderzoek is naar machtsverhoudingen en sociale krachten, ’t is, zegt hij, een demonstratie van de absurditeiten van het kapitalisme. 't Is maar normaal dat je daar ziek van wordt, voegt hij eraan toe.

De kam is voor het kammen van haar, hij wordt gemaakt, hij wordt verkocht, enz. Op mijn schilderij heeft de kam (net als andere voorwerpen) precies dat ‘sociale karakter’ verloren; het is een voorwerp geworden van nutteloze luxe, dat de toeschouwer een ‘hulpeloos gevoel’ kan geven, zoals u zegt, of hem zelfs ziek maakt. Nu, dat bewijst hoe effectief dit schilderij is. (°)

De Amerikaan heeft een schilderij gekocht dat dingen uitbeeldt die geen enkel nut hebben; hij leert het onderscheid tussen ruilwaarde en gebruikswaarde kennen; zijn visie op ‘schoonheid’ wordt in vraag gesteld (a rose is a rose is a rose, maar deze kam is geen kam), hij ziet een wereld die van zichzelf vervreemd is… Magritte weet waarmee hij bezig is. In 1939 geeft hij een lezing die aanvangt met ‘Dames, heren, kameraden’. (Enkele kunstminnaars verlaten haastig de zaal.) In die lezing vallen de namen van Marx, Nietzsche, Lenin, Valéri, Breton, Duchamp, Ernst, Baudelaire en Poe. De schilder kent zijn klassiekers.
Magritte is van oordeel dat het kapitalisme onze persoonlijke waarden op een kwalijke manier doordrenkt. ’t Is inderdaad iets wat we allemaal ondervinden, maar niet altijd opmerken omdat we 't gewoon gemaakt zijn. Dat laatste kun je niet zeggen van Magrittes schilderij. Van mijn eigen ervaring terzake getuigt m’n gedicht Een kamer vol persoonlijke waarden, geïnspireerd door en genoemd naar Magrittes doek. In het gedicht laat ik mijn woorden uitwaaieren over 'de marktwaarde van een vriendschap'. U kunt het hier↗︎ lezen en er daar↗︎ naar luisteren.
Flor Vandekerckhove↗︎

(°)  Het citaat komt uit Alex Danchev, afgewerkt door Sarah Whitfield. Magritte. Een leven. Vertaald door Alex van Ginneken. 558 p. Uitg. Unieboek / Het spectrum A’dam. 2022.

Wie ‘op Facebook zit’, moet daar eens naar Flor in spoken word kijken. Daar hoort ge mij m’n verhalen en gedichten declameren, ondersteund door passende beelden en muziek. Wie 'op Facebook zit', klikt hier↗︎. 

1988: Redding van het tijdschrift van de oosteroever

De kranten melden het in januari 1988: Het Visserijblad gered!

In 1987 zak ik vanuit Gent af naar de Oostendse oosteroever, waardoor ik naar mijn roots terugkeer. Daar laat ik me, schrijvend en schilderend, door ’t vissersleven inspireren. M’n atelier op de Baelskaai wordt tegelijk de uitvalsbasis om contacten met oud-bekenden te hernieuwen. Met enkelen richt ik een werkgroepje op dat de charmes van dat gebied in ’t daglicht stelt. Daarover vertelde ik eerder al in 1987, een verhaal op de Oostendse Oosteroever↗︎. Het slot van dat stukje beschrijft hoe ik alzo te weten kom dat Het Visserijblad in die dagen ophoudt te bestaan.

Het werkgroepje steekt daar een stokje voor en neemt Het Visserijblad over. Ik word de redacteur. Maar hoe produceer je een blad dat niet langer economisch rendeert? Wel, je vermindert de frequentie: weekblad wordt maandblad. Daardoor verandert ook de inhoud: van ‘news’ naar ‘views’. Je zoekt mensen die, net als jij, door zo’n blad gecharmeerd worden en betrekt hen in een ‘affiniteitsgroep’. Zo’n groep creëert content op basis van de gift en niet op basis van geld. En je schrijft wat elders niet te lezen valt. Er is een lange lijst te maken van mensen die er regelmatig en veelal belangeloos aan meewerken: André Baert, Jo Clauwaert, Robert Coelus, Walter Corveleijn (†), Daniël Crabeels, Filip De Bodt, Walter Debrock (†), Frank Decerf (†), Carlo De Gendt, Robert Depoorter, Nicole Derycker, Roland Desnerck, Juul De Vocht, Katrien Devos, Don Fabulist, Peter Flynn, PP Goberecht, Rika Goethals, Philippe Godfroid (†), Ilse Heip, Peter Holvoet-Hanssen, Norbert Hostyn, Leon Inghelbrecht (†), Jef Klausing (†), Jan Lamote, Willem Lanszweert (†), Antoine Légat, Marc Loy, Chris Meyers, Frank Neyts, Stefaan Pennynck, Jef Praet (†), Raymond Ruysschaert, Eddy Serie, Ingrid Stasse (†), Geert Cyriel Tavernier, Marcel Vanalderweireldt, Flor Vandekerckhove, Louis Vande Casteele, onze Nederlandse correspondent Jacques van Harten (†), Annie Vanhee, Sonja Vantorre, Marnix Verleene, Willy Versluys, Katrien Vervaele, en Guido Walters (†). [De lijst steunt uitsluitend op mijn geheugen en is derhalve onvolledig. Mocht je naam er ten onrechte niet in voorkomen, maak er dan geen zaak van, meld het me en ik zet het meteen recht: liefkemores@telenet.be↗︎.]

Een kwarteeuw lang blijven we dat oude, alreeds opgegeven Oostendse tijdschrift uitgeven, tot aan mijn pensionering op ’t einde van 2013. En weet je wat? Het blad bestaat vandaag nog steeds. In 2013 lanceer ik een oproep: wie wil het tijdschrift in dezelfde geest voortzetten? De klimaatactivisten van Climaxi gaan in op de uitdaging, ze nemen de titel op hun beurt over en produceren sindsdien telkens een jaarnummer. Niet slecht toch, voor een tijdschrift dat in 1988 had moeten verdwijnen. 

Wie er meer over wil weten kan ’t hier↗︎ nalezen in de Wikipedia.

Flor Vandekerckhove↗︎

Net toen u dacht ervan af te zijn

De oneliner van covid is een van de 100 poëtische oneliners die ik aan ’t schrijven ben. Altijd één lijn, 17 lettergrepen, geen leestekens, geen kapitalen. De oneliner komt uit het niets en verdwijnt daar ook weer in. 

• ik ontvlood het oord waar het gonsde van de omikronpartikels

De illustraties komen uit het boek Omega: The Last Days of the World (1894) van Camille Flammarion; 1894. Uitg. New York, Cosmopolitan Pub. Co., weer in druk gebracht door Bison Books↗︎, inclusief de illustraties waarvan ik er hier twee gebruik. In 't declameren begeleid ik mezelf met de strumstick, zoals je hoort op onderstaand YouTubefilmpje.

Flor Vandekerckhove↗︎

De oneliner van covid 

op YouTube

www.youtube.com/watch?v=hmZeJaA8Aoc

[548]

The Banshees of Inisherin: proeve van surrealisme

Links: Tekening van een banshee uit Fairy Legends and Traditions of the South of Ireland door Thomas Crofton Croker, 1825. 

Rechts Mevrouw McCormick in de film The Banshees of Inisherin. De overeenkomst is duidelijk.

1923. Een klein Iers eiland. Het leven is wat het is. Opeens vindt folkmuzikant Colm Doherty dat ’t ook iets méér mag zijn. Hij wil een muziekstuk achterlaten, iets wat de eeuwigheid tart. Voor zijn drinkebroer Pádriac heeft hij geen tijd meer en hij verbreekt de vriendschap. Pádriac daarentegen doet er alles aan om het contact te herstellen. Dat conflict stuwt de plot voort.

Toen ik naar de film ging kijken was mijn Mac weg voor groot onderhoud. ‘t Was alsof ik de handen afgesneden was, ik kon niet meer schrijven. Waardoor ik me nu gemakkelijk kan voorstellen dat het verlies van je handen een bestaande schrijversnachtmerrie is; het verlies van je stem een zangersnachtmerrie; het verlies van je ogen een schildersnachtmerrie… De film toont ons zo’n nachtmerrie. Colm Doherty is de blijvende toenaderingspogingen van zijn maat nu heel erg beu. Hij dreigt: als Pádriac hem nog lastigvalt zal hij zichzelf een vinger afsnijden. Waaraan hij zich ook houdt: hij verliest alzo vijf vingers! Wat de film, denk ik, definieert als ’t verhaal van een nachtmerrie, zij het een bij klaarlichte dag, wat er een proeve van surrealisme van maakt. Anders valt het toch niet te begrijpen waarom een violist zichzelf de vingers afsnijdt, terwijl hij een indrukwekkend muziekstuk voor viool wil schrijven. Colms nachtmerrie vindt trouwens een pendant bij Pádriac: die moet het meemaken dat zijn lievelingsdier, ezel Jenny, stikt in… een van Colms afgesneden vingers.

Aan dat eilandsurrealisme valt alleen te ontsnappen door de dood en dat is wat de zwakzinnige zoon van de politieman ook doet. Of door naar het vasteland te verhuizen, wat Pádriacs zuster doet. De geweerschoten aldaar — Ierse burgeroorlog — wijzen er evenwel op dat de realiteit niet echt redding biedt.

‘Wat denk je,’ vraagt Tania bij ’t buitengaan, ‘is de oude mevrouw McCormick de banshee?’ Goeie vraag. Ik denk zelfs dat de (film)kwestie rond die vraag draait. De film heet The Banshees of Inisherin↗︎ en wordt zo genoemd naar het lied dat Colm schrijft. Maar werpt Pádriac tegen: ‘There are no banshees on Inisherin.’ Colm Bevestigt: ‘I know, I just like the double S.H. sounds.’ In de film is ’t nochtans overduidelijk: Mevrouw McCormick is wel degelijk de banshee↗︎, een bekende figuur in de Ierse folklore. In de film doet het oudje wat banshees in de Ierse folklore doen: ze kondigen de dood aan. En toch zeggen Pádriac en Colm uitdrukkelijk dat daar géén banshees zijn. Dat zijn sleutelzinnen: de film speelt zich niet in de realiteit af (waar geen banshees zijn), maar in de surrealiteit (waar er wel banshees zijn, als dat de maker goed uitkomt, bijvoorbeeld omwille van de dubbele SH-klanken). Omdat 't geen realisme is kiest regisseur Martin McDonagh↗︎ ook voor een niet-bestaand eiland. Daardoor krijgen we ook nooit het afgewerkte lied — The Banshees of Inisherin — van Colm te horen. Het is allemaal niet echt, 't is veel erger dan echt, ’t is surrealisme.

Flor Vandekerckhove↗︎

Dit stukje verschijnt ook in Snapshots. Tijdschrift van de Vlaamse Filmpers

Nog ’n recente filmbespreking: Cate Blanchet vertolkt dirigente Lydia Tár↗︎

De e-boeken (pdf) van Flor Vandekerckhove zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be↗︎.

Dit bericht geldt als enige kennisgeving

Op de bovenste foto sta ik voor de etalage van een Brugse kleermaker die me aanmaant gepaste kledij te kopen voor de komende revolutie. Op de onderste fotocombi staat links de zanger van Primal Scream die duidelijk al naar die winkel geweest is. Rechts een telg van de Britse koninklijke familie, eveneens klaar voor de revolutie.

Veelvoudig gebruik maakt dat de markering van sommige toetsen ietwat vervaagt. De jongen meldt het de technieker. Die zal het toetsenbord vervangen, ook de batterij en nog wel dingen die 'k niet eens kan benoemen. ’t Valt onder de garantie, meneer. Ik laat de Mac achter. Ze bestellen onderdelen. Ik mag het toestel vrijdag weer ophalen. Hier zit ik nu. Een week zonder Mac. Werkeloos. Ik ben mijn handen afgesneden. En met afgesneden handen kan ik niet schrijven. Heel mijn imaginair imperium verkruimelt in real time: De Laatste Vuurtorenwachter, De Lachende Visch, De Weggeefwinkel, het publiciteitsbureau Reclame Is Onze Enige Kwaliteit, het Filmhuis Fucking North Sea Entertainment, Flor In Spoken Word en ik vergeet er… Alles ligt stil. Niet langer loeien de sirenes, prikklok vergaart stof, iedereen technisch werkloos, huwelijken onder spanning, mannen op 't verkeerde pad, er worden vriendschappen verbroken, lange rijen aan de soepbedeling… En ik? Al wat ik kan doen is lezen, en da’s ook wel eens nodig, hier liggen wel honderd ongelezen boeken. Wanneer lezen mensen al die boeken? Ik vraag het me al heel lang af. Wanneer vinden mensen daar de tijd voor? En nu weet ik het: boeken worden alleenlijk gelezen door mensen die niets te doen hebben. Ik sla Barry Miles’ biografie van Allen Ginsberg dicht, 630 bladzijden achter de kiezen. Had mijn Mac hier gestaan, dan had ik er al drie stukjes over gepost en zat ik in dat lezen niet eens halverwege. Nu lees ik heel dat boek in een ruk uit en post niemendal. Zo is ’t toch ook niet geestig. Ik loop troosteloos door winkelstraten, gebogen hoofd, afgesneden handen diep in de zakken. Sta voor een kleerwinkel die op maat gesneden reclames op de etalage plaatst (hoe weten ze dat ik daar passeer, hoe doen ze dat, weet gij het?) Ik koop zo'n rood kostuum uit de etalage, zodat ik er klaar voor ben. Dat mijn Mac maar gauw weer thuis is. Vrijdag dus. 

Flor Vandekerckhove↗︎