donderdag 9 juni 2016

Ik had een titel, maar ik ben hem kwijt

— 
Meer over bovenstaande beelden vind je voor foto 1 hier, voor foto 2 daar, voor foto 3 ginds en voor foto 4 ginder achter. —
Men neme een oude klasfoto. Overloop daarop de gezichtjes van de kinderen waarmee men gedurende vele jaren lief en leed gedeeld heeft. Probeer op die gezichtjes namen te kleven. En men moet constateren… dat men ze vergeten is. Wereldschokkend is die bevinding niet, maar ik zal er toch een wijle over mijmeren.
Een tijd geleden krijg ik foto’s toegestuurd van twee meisjesklassen. Op de ene staan meisjes die in 1950-51 geboren zijn. De andere foto toont meiden die het levenslicht al in 1948-49 mochten aanschouwen. Het zijn mijn generatiegenoten. Als kind wonen we in dezelfde wijk en we volgen lessen in dezelfde school. Op het eerste gezicht herken ik geen van die meisjes. Géén!
Hoe komt dat eigenlijk?
Er stond destijds natuurlijk wel een muur tussen ons. Letterlijk, want de jongens werden door een muur gescheiden van de meisjesschool. Ook buitenschools kon je spreken van segregatie. Komt het daardoor dat die meisjesnamen niet in mijn geheugen verankerd werden?
Ik stuurde de foto’s door naar enkele inmiddels gepensioneerde meisjes die — het kon haast niet anders — op die foto’s staan en vroeg hen wat zij ervan dachten. Bleek dat ook zij zich maar in beperkte mate namen konden herinneren. Sommigen slaagden er zelfs niet in zichzelf te herkennen. Eerst vond ik dat vreemd, maar toen viel me een andere foto te binnen.
Die heb ik, hier, een jaar geleden al, in de blog geplaatst. Het is de groepsfoto van een schoolreis. Mijn school. Veel van die jongens herken ik, maar er zijn er ook veel die ik me niet herinner. Ook naar mezelf heb ik lang op die foto gezocht, en zelfs nu ben ik niet voor de honderd procent zeker dat ik degene ben die daar voor die autocar mezelf zit te zijn. De naam van de onderwijzer had ik ook al fout.
Met enig groepswerk komt dat dan wel goed. Als we al onze geheugens op een hoop leggen, geraken we er nog uit, maar ‘t is wellicht op de valreep. Vandaar mijn vraag. Hoe komt het dat we zoveel vergeten zijn?
Er is natuurlijk de lange tijdspanne die er tussen ligt, bijna zestig jaar. Het is lang geleden dat we ons nog in de spiegel van onze kindertijd bekeken hebben. Het valt moeilijk te geloven dat het kleine lichaam dat je op zo’n foto ziet dat van jou is. Of is het ons geheugen dat, net als onze ogen, achteruit aan ’t gaan is?
Wat mezelf betreft is dat zeker het geval. Onlangs (maar wanneer?) heeft iemand (maar wie?) me iets interessants (maar wat?) gezegd over het lied Al die willen te kap’ren varen. Ik had er een stukje over willen schrijven, maar op die manier zal dat uiteraard niet gaan. Pffffffff.
Het heeft ook voordelen. ‘Veel mensen danken hun goed geweten aan hun slecht geheugen’, zei — als ik het me goed herinner — Godfried Bomans. En ik moet toegeven dat ik de jongste tijd qua gewetensnood nauwelijks te klagen heb.
Maar… hoe luidde de titel ook alweer die ik boven dit stuk wilde plaatsen?

Flor Vandekerckhove

Geen opmerkingen: