December
Een gedicht van Jean Pierre Rawie
Het oude jaar is in zijn laatste dagen
en enkel het alleenzijn doet je goed;
bij alles wat er werkelijk toe doet
kun je allang geen ander meer verdragen.
Als er elk jaar meer dan je gemoed
met spijt en schuldgevoelens komt belagen,
je kijkt gelaten naar de regenvlagen
waarin ook deze herfst is uitgewoed.
Wat wacht je nog: een vluchtige vriendin,
een boek, - maar alles volgt dezelfde lijnen
en ieder einde lijkt op het begin.
De avond valt, straks sluit je de gordijnen
en keert tot je ontgoochelingen in,
die weldra met je mee zullen verdwijnen.
ER HANGT een verhaal aan vast. Iemand vertaalt Rawies gedicht in ’t Engels en is daar een dag mee zoet, ’s morgens begonnen, ’s avonds gedaan. Omdat die mens wel meer met taal bezig is, beschikt hij ook over soortement ChatGPT op hoog niveau, een betalend, professioneel programma voor kunstmatige intelligentie (AI). Die avond vraagt hij aan dat AI-ding om ook een vertaling van datzelfde gedicht te maken. Drie seconden (!) later is er al resultaat, verschillend van ’t zijne, maar ook zeer geslaagd.
Hij daagt me uit: welkeen van die twee vertalingen is des mensen, welkeen komt uit de machine? Ik aanvaard de uitdaging, vergelijk het origineel in z’n geheel met de twee vertalingen, doe het daarna nog eens strofe per strofe en uiteindelijk ook lijn per lijn. Twee keer perfect metrum, twee keer perfect rijmschema, twee keer perfecte vertaling. Op basis van een esthetisch aanvoelen maak ik tenslotte een keuze, en wat blijkt? BLIJKT DAT IK ER GLAD NAAST ZIT ! (°)
Omdat ik me er een beetje om schaam, wil ik er meer van weten. Een site met wetenschappelijke rapporten maakt me wijzer. Uit proefondervindelijk onderzoek blijkt: ‘Door AI gegenereerde poëzie is niet te onderscheiden van door mensen geschreven poëzie en wordt gunstiger beoordeeld.’ Waardoor ik me alweer een beetje minder schaam. Dit zijn de feiten die het onderzoek ontbloot:
‘Naarmate door AI gegenereerde tekst zich blijft ontwikkelen, wordt het steeds moeilijker om deze te onderscheiden van door mensen geschreven content. (…) Opvallend was dat deelnemers eerder geneigd waren om door AI gegenereerde gedichten te beoordelen als door mensen geschreven dan daadwerkelijk door mensen geschreven gedichten (…). We ontdekten dat door AI gegenereerde gedichten gunstiger werden beoordeeld op kwaliteiten zoals ritme en schoonheid, en dat dit bijdroeg aan hun foutieve identificatie als door mensen geschreven.(…).’
(°) Ik kan die twee vertalingen niet tonen, ze werden mij in vertrouwen toegestuurd en niet ter publicatie.
 |
| De e-boeken (pdf) van De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be⇲. |
